Государственный бюджет. д.э.н., профессор
Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasida davlat byudjetining tuzilishi, uning shakllanishi, ijrosi va nazorati hamda davlat moliyasini boshqarishning huquqiy asoslari, byudjet siyosati va uning bosqichlari, shuningdek, byudjet tizimida daromadlar va xarajatlarning klassifikatsiyasi kabi muhim mavzularni oʻz ichiga oladi. Unda byudjet jarayoni bosqichlari, davlat moliyaviy nazorati organlari va ularning vazifalari batafsil yoritilgan. Kitob iqtisodiyotning rivojlanishida byudjetning oʻrni va ahamiyatini tushuntirib beradi.
Asosiy mavzular
- Davlat byudjetining mohiyati va ahamiyati: Davlat byudjetining iqtisodiy siyosatdagi oʻrni, uning funksiyalari, iqtisodiyotni tartibga solishdagi roli hamda jamiyat hayotida tutgan oʻrni tushuntiriladi.
- Byudjet siyosati: Davlat byudjet siyosatining asosiy yoʻnalishlari, maqsad va vazifalari, uning bosqichlari, shakllanishi va rivojlanish tendensiyalari, shuningdek, byudjet siyosatining turli turlari (daromad, xarajat, defitsitni boshqarish) yoritilgan.
- Byudjet tizimining huquqiy asoslari: Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi, Byudjet Kodeksi va boshqa normativ-huquqiy hujjatlar asosida byudjet tizimining tuzilishi, byudjet munosabatlarining huquqiy asoslari hamda davlat hokimiyati organlarining byudjet sohasidagi vakolatlari batafsil bayon etilgan.
- Byudjet daromadlari va xarajatlari klassifikatsiyasi: Davlat byudjeti daromadlari va xarajatlarining tasnifi, ularning turlari, klassifikatsiya tamoyillari va Oʻzbekiston Respublikasida byudjet klassifikatsiyasining oʻziga xos jihatlari tushuntirilgan.
- Byudjet jarayoni: Byudjet jarayoni bosqichlari (byudjet loyihasini tayyorlash, koʻrib chiqish va tasdiqlash, ijro etish, hisobni tayyorlash va tasdiqlash, nazorat qilish) hamda ushbu jarayonda ishtirok etuvchi organlar va ularning vazifalari yoritilgan.
- Davlat moliyaviy nazorati: Byudjet nazoratining mohiyati, maqsad va vazifalari, byudjet nazoratining shakllari va usullari, shuningdek, Oʻzbekistonda byudjet nazoratini amalga oshiruvchi asosiy organlar (Soliq qoʻmitasi, Hisob palatasi, Moliya vazirligi) va ularning faoliyati bayon etilgan.
- Byudjet defitsiti va uni boshqarish: Byudjet defitsitining mohiyati, turlari, sabablari, uni qoplash usullari va Oʻzbekistonda byudjet defitsitini boshqarishning oʻziga xos jihatlari tahlil qilingan.