Ўзбек тилидаги ҳавола бўлакли синтактик конструкциялар
Ushbu dissertatsiya avtoreferati o'zbek tilidagi sintaktik tuzilmalarning semantik va tuzilish jihatlarini, xususan, o'rin bildiruvchi so'zlar bilan bog'liq bo'lgan sintaktik konstruktsiyalar va ularning ma'lumot beruvchi, ko'rsatuvchi, so'roq olmoshlari, son va sifat so'zlari bilan shakllanishini tadqiq etadi. Tadqiqotda ko'rsatiladiki, bunday konstruktsiyalar nutqning turli uslublarida keng qo'llaniladi va o'ziga xos semantik-sintaktik xususiyatlarga ega. Tadqiqotda ushbu konstruktsiyalarning qismlari orasidagi mantiqiy va grammatik aloqalar, ularning vazifalari va tasnifi ham batafsil yoritilgan. Shuningdek, muallif O'zbek tilida mavjud bo'lgan qator tadqiqotlarga tayanib, ushbu mavzu bo'yicha ilmiy izlanishlarning hozirgi holati va kelajakdagi yo'nalishlari haqida ham to'xtalib o'tadi. Dissertatsiya materiallari tilshunoslik fanini rivojlantirishga hissa qo'shishi, o'quv va o'quv-metodik qo'llanmalar yaratishda hamda chet til o'rganuvchilarga o'zbek tilining sintaktik qatlamini tushunishda yordam berishi ta'kidlanadi.
Asosiy mavzular
- O'zbek tilidagi sintaktik konstruktsiyalar va ularning shakllanishi: Maqolada o'zbek tilidagi sintaktik konstruktsiyalar, jumladan, o'rin bildiruvchi so'zlar bilan bog'liq konstruktsiyalarning shakllanishi, ularning grammatik va semantik jihatlari tadqiq qilingan. Ko'rsatish, belgilash, so'roq olmoshlari, son va sifat so'zlari bilan shakllanishi va ularning nutqdagi roli tahlil etilgan.
- Sintaktik konstruktsiyalarning tadqiqi va tasnifi: Dissertatsiyada sintaktik konstruktsiyalarning tuzilishi, qismlari, vazifalari va ularning o'zaro munosabatlari, tasnifi qamrab olingan. Jumladan, ko'p predikativli va qo'shma gaplarning o'rin bildiruvchi elementlar bilan birgalikda o'rganilishi va ularning grammatik xususiyatlari ochib berilgan.
- Tilshunoslikda sintaktik konstruktsiyalarning ahamiyati: Tadqiqotda sintaktik konstruktsiyalarning tilshunoslik, xususan, o'zbek tilshunosligi uchun ahamiyati, ularni o'rganishning nazariy va amaliy jihatlari, kelajakdagi ilmiy izlanishlar uchun ahamiyati ta'kidlangan.