Йўлдош газларни олтингугуртли бирикмалардан тозалаш учун уюрмали аппаратнинг оптимал параметрларини асослаш
Ushbu dissertatsiya ishi O'zbekistondagi neft va gaz sanoatida muhim ahamiyatga ega bo'lgan yo'ldosh neft gazlarini oltingugurtli birikmalardan tozalash muammosiga bag'ishlangan. Tadqiqotda ayniqsa, vortexli (uyurma) apparatlardan foydalangan holda oltingugurt va boshqa zararli aralashmalarni ajratib olish texnologiyasi va usullari ko'rib chiqilgan. Ishda vortexli apparatlarning nazariy asoslari, ularning tuzilishi, ishlash prinsipi va eng muhimi, samaradorligini oshirish uchun optimal parametrlarni aniqlash masalalariga alohida e'tibor qaratilgan. Tajribalar asosida olingan ma'lumotlar va matematik hisob-kitoblar natijasida, vortexli apparatlarning an'anaviy usullar bilan solishtirganda afzalliklari, xususan, kichik o'lchamliligi, arzonligi va samaradorligining yuqoriligi asoslab berilgan. Dissertatsiya O'zbekistonning neft va gaz sanoatini rivojlantirish, tabiat resurslaridan samarali foydalanish va atrof-muhitni muhofaza qilish borasidagi maqsadlariga hissa qo'shishga qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Yo'ldosh neft gazlarini oltingugurtli birikmalardan tozalash: Yo'ldosh neft gazlarining tarkibi, ularda mavjud bo'lgan oltingugurtli birikmalar (H2S, CO2) va ularning texnologik jarayonlarga ta'siri ko'rib chiqilgan. Gazlarni tozalashning mavjud usullari, jumladan, absorpsiya va desorbsiya jarayonlari, ularning nazariy asoslari tahlil qilingan.
- Vortexli (uyurma) apparatlar: Vortexli (uyurma) apparatlarning tuzilishi, ishlash prinsipi, dizaynlari va ularning gaz-suyuqlik tizimlarida modda almashinish samaradorligini oshirishdagi o'rni tahlil qilingan. Xususan, tangential-plastinali burovchi elementlarning qo'llanilishi va ularning samaradorligini oshiruvchi omillar o'rganilgan.
- Optimal parametrlar va ilmiy yangiliklar: Vortexli apparatlar uchun optimal ishchi parametrlarni (masalan, kirish trubkasining joylashuv balandligi, gaz tezligi) aniqlash bo'yicha olib borilgan tajribalar va ularning natijalari keltirilgan. Tadqiqotda aniqlangan ilmiy yangiliklar, jumladan, vortexli apparatning optimal parametrlari bo'yicha tenglamalar ishlab chiqilgan.
- Texnologik sxema va materiallar: Yo'ldosh neft gazlarini vortexli apparat yordamida tozalashning taklif etilayotgan texnologik sxemasi va ushbu jarayonda ishlatiladigan asosiy texnologik jihozlar (absorber, desorber, separator va boshqalar) haqida ma'lumot berilgan.