Қорақалпоғистон Республикасида тупроқ шўрланиши шароитида топинамбур (Helianthus tuberosus L.) ўсимлигининг етиштириш технологиясини такомиллаштириш

Ushbu avtoreferat O'zbekistonning Qoraqalpog'iston Respublikasi sharoitida tuproq sho'rlanishi ta'sirida topinambur (Helianthus tuberosus L.) o'simligini yetishtirish texnologiyasini takomillashtirishga bag'ishlangan. Tadqiqotda "Fayz-Baraka" va "Mўzhiza" navlarining biologik, morfologik va xo'jalik-qimmatli belgilari o'rganilib, ularni samarali yetishtirish uchun eng maqbul sharoitlar aniqlangan. Jumladan, eng maqbul ekish muddati (5 aprel), ekish sxemasi (70x40 sm), urug'lik tuganakaning o'rtacha vazni (40-60 g) va ekish chuqurligi (9-10 sm) tavsiya etiladi. Tadqiqot natijasida, ushbu tavsiyalar asosida yuqori hosildorlik va sifatli mahsulot olish mumkinligi, shuningdek, iqtisodiy samaradorlikni oshirishga erishish mumkinligi isbotlangan.

Asosiy mavzular

• Topinamburning biologik va morfologik xususiyatlari: Tadqiqotda "Fayz-Baraka" va "Mўzhiza" navlarining Qoraqalpog'iston tuproq-iqlim sharoitida biologik va morfologik xususiyatlari, ularning o'sishi, rivojlanishi va hosildorligiga turli omillarning ta'siri o'rganilgan.
• Topinamburni yetishtirish texnologiyasini takomillashtirish: Qoraqalpog'iston sharoitida tuproq sho'rlanishi ta'sirida topinamburni samarali yetishtirish uchun eng maqbul ekish muddati, sxemasi, urug'lik tuganakaning vazni va ekish chuqurligi aniqlangan. Eng maqbul sharoitlar aniqlanib, ishlab chiqarishga tavsiya etilgan.
• Topinamburning iqtisodiy samaradorligi: Tadqiqot natijalariga ko'ra, aniqlangan optimal agrotexnik tadbirlarning iqtisodiy samaradorligi hisoblab chiqilgan. Jumladan, "Fayz-Baraka" navi uchun sof foyda 10555 ming so'm/ga, rentabellik 192% ni, "Mўzhiza" navi uchun esa sof foyda 12791 ming so'm/ga, rentabellik 292% ni tashkil etishi aniqlangan.