Qog‘oz ishlab chiqarish texnologiyasi va jarayonlari
Ushbu uslubiy qoʻllanma qog'oz ishlab chiqarish texnologiyasi va jarayonlari yoʻnalishi boʻyicha ta'lim olayotgan talabalar uchun mo'ljallangan. Qo'llanmada sellyuloza va qog'oz ishlab chiqarish texnologiyasi hamda massa tayyorlash, qog'oz quyish, uni quritish jarayonlariga oid mavzular qisqacha bayon etilgan. Bundan tashqari, asosiy xomashyoning solishtirma sarfi hisoblash boʻyicha masala va misollar bir necha variantlarda keltirilgan. Uslubiy qoʻllanmada hisoblablash uchun jadvallar berilgan. Kitobda sellyulozani ishlab chiqarishning turli usullari, jumladan, paxta sellyulozasini olish, uni yuvish va oqlash, shuningdek, texnologik suvni tayyorlash va qog'ozni rang berish jarayonlari batafsil yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Paxta sellyuloza ishlab chiqarishdagi texnologik jarayonlar ketma-ketligi: Ushbu bo'limda paxta momig'ini xomashyo sifatida tayyorlash, uni tozalash, ishqor bilan pishirish, yuvish, oqartirish va quritish kabi jarayonlar bosqichma-bosqich tushuntirilgan. Paxta momig'ining tarkibi va sifat koʻrsatkichlari, shuningdek, asosiy kimyoviy jarayonlar, jumladan, ishqoriy sellyulozaning hosil boʻlishi va oksidlash reaksiyalari haqida ma'lumot berilgan.
- Sulfitli pishirish jarayoni: Bu bo'limda sulfit usulida sellyuloza olish jarayoni, xomashyoni tayyorlash va pishirish uchun eritmalarning tayyorlanishi, shuningdek, turli bosqichli pishirish usullari haqida ma'lumot berilgan. Sulfit usulida sellyuloza olishning prinsipial sxemasi va unda qoʻllaniladigan turli pH li eritmalar keltirilgan.
- Sellyulozani polisulfid usulida pishirish: Ushbu usulda sellyulozani polisulfid eritmasida pishirish jarayoni, uning kimyoviy asoslari va reaksiyalari, jumladan, elementar oltingugurtni eritib polisulfid olish va oq shelokni oksidlash mexanizmlari tushuntirilgan.
- Ishqoriy usulda pishirish jarayonlari: Bu bo'limda natron va sulfat usullarida sellyuloza pishirish jarayonlari, ularning kimyoviy asoslari va reaksiyalari, jumladan, ishqoriy muhitda ligninning parchalanish mexanizmlari batafsil yoritilgan.
- Sellyulozani oqartirish jarayoniga ta'sir etuvchi omillar: Sellyulozani oqartirish jarayoniga ta'sir etuvchi turli omillar, jumladan, vodorod peroksidi, ozon va xloridlar bilan oqartirish usullari, ularning kimyoviy reaksiyalari va ta'siri koʻrib chiqilgan.
- Paxta sellyulozasini yuvish va oqlash, sellyuloza-qog'oz ishlab chiqarishda foydalaniladigan texnologik suvni tayyorlash: Ushbu bo'limda paxta sellyulozasini yuvish va oqlash jarayonlari, shuningdek, sellyuloza-qogʻoz ishlab chiqarishda foydalaniladigan texnologik suvni tayyorlash usullari va uning sifat koʻrsatkichlari haqida ma'lumot berilgan.
- Qog'ozni rang berish va bo'yash jarayoni: Qog'ozga rang berish va uni bo'yash jarayonida qo'llaniladigan usullar, jumladan, elimlash, to'ldirish va bo'yash tartibi, shuningdek, ularning qog'oz sifatiga ta'siri haqida ma'lumot berilgan.