Гўшт-сут корхоналари хом ашё ва материаллари
Ushbu o'quv qo'llanma "G'usht-sut mahsulotlari texnologiyasi" yo'nalishi bo'yicha bakalavr talabalarining "G'usht-sut korxonalari xom ashyo va materiallari" fanidan tajriba ishlarini bajarishlari uchun mo'ljallangan. Qo'llanmada go'sht va sut mahsulotlarining sifatini aniqlash, ularning tarkibidagi quruq moddalar, yog' miqdori, zichlik, kislotalilik va mexanik ifloslanish darajalarini aniqlash usullari batafsil yoritilgan. Har bir laboratoriya ishi uchun nazariy qism, apparatura, reaktivlar, ishni bajarish tartibi, nazorat savollari va tajriba natijalarini qayd etish uchun jadvallar keltirilgan. Qo'llanma talabalarga ushbu fanlarni chuqur o'rganish va amaliy ko'nikmalarni shakllantirishda muhim ahamiyat kasb etadi.
Asosiy mavzular
- Go'shtning sifatini aniqlash: Go'shtning organoleptik, kimyoviy va bakterioskopik ko'rsatkichlari orqali sifatini aniqlash usullari, jumladan, namunalar tanlash tartibi, tashqi ko'rinishi, rangi, konsistensiyasi, hidi va yog'lar holatini tekshirish bayon etilgan.
- Mahsulotlar tarkibidagi quruq moddalarni aniqlash usullari: Oziq-ovqat mahsulotlari va xom ashyolar tarkibidagi quruq moddalarni aniqlashning ikki xil usuli - salmoqli va tezlashtirilgan usullari tushuntirilgan. Bunda quritish jarayonlari, hisoblash formulalari va kerakli jihozlar haqida ma'lumot berilgan.
- Sut tarkibidagi yog' miqdorini aniqlash: Sutdagi yog' miqdorini aniqlash uchun Gerbern usuli tahlil qilingan. Bunda ishlatiladigan apparatlar, reaktivlar, yog' ajratish jarayoni va hisoblash usullari bayon etilgan.
- Sut zichligini aniqlash: Sutning zichligini aniqlash uchun ареометр (laktodensimetr)dan foydalanish usuli, ya'ni Archimedes qonuni asosida ish olib borish, haroratni hisobga olish va tuzatishlar kiritish yo'llari ko'rsatilgan.
- Sutning kislotaliligini aniqlash: Sutning kislotaliligini aniqlashning ahamiyati, pH va titrlanadigan kislotalilik tushunchalari, hamda sutni titrlash orqali kislotaliligini aniqlash (Terner gradusi bo'yicha) usuli batafsil bayon etilgan.
- Sutning mexanik zarrahlar bilan ifloslanganlik darajasini aniqlash: Sutni mexanik zarrachalar (qon izlari, chang, qum va boshqalar) bilan ifloslanganlik darajasini aniqlash usuli, buning uchun filtr usulidan foydalanish va natijalarni guruhlash tushuntirilgan.