Ozik-ovkat mahsulotlar ekspertizasi
Ushbu kitob Oziq-ovqat mahsulotlari ekspertizasi fanining maqsadi, vazifalari va qoʻllaniladigan uslublari, shuningdek turli oziq-ovqat mahsulotlarini sifatini baholash boʻyicha chuqur maʼlumotlarni oʻz ichiga oladi. Kitobda meva-sabzavotlar, don, un, yorma, non va makaron mahsulotlari, lazzatli mahsulotlar, yogʻlar, sut va sut mahsulotlari, goʻsht va goʻsht mahsulotlari, baliq va baliq mahsulotlari, quruq va konservalangan mahsulotlarning sifat ekspertizasi, ularning saqlash jarayonida boʻladigan oʻzgarishlar, nuqsonlar va ularni bartaraf etish yoʻllari atroflicha yoritilgan. Shuningdek, ichimliklar, ziravorlar va osh tuzi kabi mahsulotlarning tavsifi va sifat ekspertizasi ham keng qamrovli bayon etilgan. Kitob talabalar va mutaxassislar uchun oziq-ovqat tovarlarining sifatini aniqlash va baholash boʻyicha zarur bilim va koʻnikmalarni shakllantirishga qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Oziq-ovqat mahsulotlari ekspertizasi fanining maqsadi va vazifalari: Fanining maqsadi – oziq-ovqat tovarlarini ekspertiza qilishning ahamiyati, har bir guruh oziq-ovqat tovarlarining sifat ekspertizasini oʻtkazishning o‘ziga xos-xususiyatlari haqida nazariy va amaliy bilimlarni berishdan va amaliy ishlar bajarishga oʻrgatishdan iboratdir. Jumladan, oziq-ovqat mahsulotlarining iste'mol qiymati, uni bilish va ta'minlash uslublari oʻrganiladi.
- Hoʻl va qayta ishlangan meva-sabzavot mahsulotlarining sifat ekspertizasi: Meva va sabzavotlarning sifatini baholashda qoʻllaniladigan asosiy koʻrsatkichlar (tashqi ko‘rinishi, rangi, shakli, sifati), ularning sifatini aniqlash uslublari, mevalarning klassifikatsiyasi, navlarga bo‘linishi hamda ularning saqlash jarayonida bo‘ladigan o‘zgarishlar yoritilgan.
- Don, un, yorma, non va makaron mahsulotlarining sifat ekspertizasi: Don va don mahsulotlarining sifat ko‘rsatkichlari (rangi, ta’mi, hidi, namligi, quruq moddasi, kleykovinasi), ularning organoleptik va fizik-kimyoviy tahlil usullari, saqlash jarayonida bo‘ladigan o‘zgarishlar va nuqsonlar bayon etilgan.
- Lazzatli mahsulotlarning sifat ekspertizasi: Aroq va boshqa spirtli ichimliklar, pivoning, kvasning, ma’danli suvlar va gazlashtirilgan ichimliklarning, ziravorlarning sifatini aniqlash, ularning organoleptik va fizik-kimyoviy ko‘rsatkichlari, ularning saqlash sharoitlari va nuqsonlari haqida ma’lumot berilgan.
- Yog‘larning sifat ekspertizasi: O‘simlik va hayvon yog‘larining kimyoviy tarkibi, ularning sifatini baholashda qo‘llaniladigan organoleptik va fizik-kimyoviy usullar, yog‘larning saqlash jarayonida bo‘ladigan o‘zgarishlar va nuqsonlar tahlil qilingan.
- Sut va sut mahsulotlarining sifat ekspertizasi: Sut va sut mahsulotlarining (sut, qaymoq, tvorog, kefir, yogurt, qimiz) kimyoviy tarkibi, ularning sifatini baholashda qo‘llaniladigan organoleptik va fizik-kimyoviy usullar, ularda uchraydigan nuqsonlar va ularni bartaraf etish yo‘llari bayon etilgan.
- Baliq va baliq mahsulotlarining sifat ekspertizasi: Baliq va baliq mahsulotlarining (seld, lasos, skumbriya, stavrida, dudlangan baliqlar, kvas) sifatini aniqlash, ularning organoleptik va fizik-kimyoviy ko‘rsatkichlari, saqlash sharoitlari va nuqsonlari haqida ma’lumotlar keltirilgan.
- Go‘sht va go‘sht mahsulotlarining sifat ekspertizasi: Go‘sht va go‘sht mahsulotlarining kimyoviy tarkibi, ozuqaviy qiymati, ularning sifatini baholashda qo‘llaniladigan organoleptik va fizik-kimyoviy usullar, go‘sht va uning turli qismlarining sifati, kasalliklar bilan zararlangan go‘shtlar va ularning iste’molga yaroqliligi, go‘sht mahsulotlarining (kolbasa, konserva) sifat ekspertizasi va ularni saqlash jarayonida bo‘ladigan o‘zgarishlar batafsil tahlil qilingan.