Молиявий ва бошқарув таҳлили

Ushbu kitob 'Moliyaviy va boshqaruv tahlili' faniga bag'ishlangan bo'lib, u bozor iqtisodiyoti sharoitida korxona va tashkilotlarning moliyaviy holatini tahlil qilishning nazariy va amaliy jihatlarini chuqur o'rganishga qaratilgan. Kitobda korxona faoliyatining barcha jihatlarini, jumladan, daromadlar va xarajatlar, pul oqimlari, asosiy vositalar, mehnat resurslari, moliyaviy natijalar va ular tahlilini o'rganishga oid muhim nazariy va amaliy bilimlarni o'z ichiga oladi. Har bir mavzu bo'yicha tahlil usullari, ko'rsatkichlari va ularning ahamiyati batafsil yoritilgan.

Asosiy mavzular

• Moliyaviy va boshqaruv tahlilining predmeti, asosiy vazifalari va printsiplari: Mavzu moliyaviy va boshqaruv tahlilining predmeti, mohiyati, tarixiy rivojlanishi, asosiy vazifalari, printsiplari va usullari bilan tanishtiradi. O'zbekiston sharoitida bu fanning shakllanishi va rivojlanishi ham yoritilgan.
• Moliyaviy va boshqaruv tahlilining metodi va usullari: Mavzu moliyaviy va boshqaruv tahlilida qo'llaniladigan umumiy metodologiya, jumladan, taqqoslash, guruhlash, balans usullari, zanjirli bog'lanish, indeks usullari, shuningdek, iqtisodiy-matematik usullar bilan tanishtiradi.
• Xo'jalik sub'ektlarida tahlil ishlarini tashkil qilish va manbalar bilan ta'minlash: Mavzu tahlil ishlarini tashkil etish bosqichlari, axborot manbalari, ularning to'g'riligini tekshirish va tahlil natijalarini umumlashtirish hamda rasmiylashtirish usullarini o'rganadi.
• Xo'jalik sub'ektlarining marketing faoliyatida tahlil: Mavzu korxona mahsuloti va xizmatiga bo'lgan talab va taklifni o'rganish, ularning o'zgarishiga ta'sir etuvchi omillar, raqobat darajasini tahlil qilish usullari va marketing strategiyasini aniqlashni qamrab oladi.
• Maxsulot (ish, xizmat)lar ishlab chiqarish hajmini tahlili: Mavzu korxona mahsulotlarining ishlab chiqarish hajmini belgilovchi ko'rsatkichlar, ularning dinamikasi, tarkibidagi o'zgarishlar, assortimenti va ularning ta'sir etuvchi omillarni o'rganadi.
• Maxsulot (ish, xizmat)lar sotish hajmi va ularning o'zgarishiga ta'sir etuvchi omillar tahlili: Mavzu mahsulot sotish hajmini, uning reja bilan bajarilishini va dinamikasini, sotishga ta'sir etuvchi omillarni, shartnomalarning bajarilishini va mahsulot sifatini tahlil qiladi.
• Me'nat resurslari bilan ta'minlannganlik va me'nat unumdorligi tahlili: Mavzu korxonaning mehnat resurslari bilan ta'minlanganligi, ularning tarkibi, mehnat unumdorligi, ish vaqtidan foydalanish va ularga ta'sir etuvchi omillarni o'rganadi.
• Xo'jalik sub'ektlarining moddiy resurslar bilan ta'minlanishi tahlili: Mavzu korxonaning moddiy resurslar bilan ta'minlanganligi, ularning tarkibi, ulardan foydalanish samaradorligi va ularga ta'sir etuvchi omillarni tahlil qiladi.
• Maxsulot ishlab chiqarish va davr xarajatlari tahlili: Mavzu tan narxini pasaytirish, xarajatlarni turkumlash, iqtisodiy elementlar bo'yicha xarajatlarni tahlil qilish va ularga ta'sir etuvchi omillarni o'rganadi.
• Moliyaviy natijalar to'g'risidagi hisobot tahlili: Mavzu korxona moliyaviy natijalarini, jumladan, foyda va zararlar, rentabellik ko'rsatkichlarini, ularga ta'sir etuvchi omillarni tahlil qiladi.
• Buxgalteriya balansi ko'rsatkichlari va moliyaviy holati tahlili: Mavzu buxgalteriya balansi ko'rsatkichlarini, aktiv va passivlar tarkibini, moliyaviy holatni baholash usullarini va ularga ta'sir etuvchi omillarni o'rganadi.
• Debitorlik va kreditorlik qarzlarining tahlili: Mavzu debitorlik va kreditorlik qarzdorliklarning yuzaga kelish sabablarini, ularning tarkibini, muddatlarini va aylanish davrini tahlil qiladi.
• Xo'jalik sub'ektlarining asosiy vositalari bilan ta'minlannganligi va ulardan foydalanish samaradorligining tahlili: Mavzu asosiy vositalarning tarkibini, tuzilishini, dinamikasini, ulardan foydalanish samaradorligini va ularga ta'sir etuvchi omillarni tahlil qiladi.
• Pul oqimlarining tahlili: Mavzu korxonaga kelib tushgan va chiqib ketgan pul oqimlarini, ularning tuzilishini, investitsiya, moliyaviy va operatsion faoliyatlardagi pul oqimlarining tahlilini o'rganadi.
• Xususiy kapitalining tahlili: Mavzu xususiy kapitalning tarkibini, tuzilishini, o'zgarishini va uning ko'payish omillarini tahlil qiladi.