Hayvonlarda uchrashadigan trematodolar va ularga qarshi kurashish chora tadbirlari
Ushbu bitiruv malakaviy ishi hayvonlarda uchrashadigan trematodolar va ularga qarshi kurash choralarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda turli xil parazitlar, ularning hayotiy tsikllari, qo'zg'atuvchilari, rivojlanishi, hayvonlarga ko'rsatadigan zararlari, diagnostikasi, davolash va oldini olish choralari batafsil yoritilgan. Kitobda gelmintologiya fanining rivojlanish tarixi, tadqiqotchilarning ishlari, O'zbekistonda olib borilgan tadqiqotlar haqida ma'lumotlar berilgan. Turli xil parazitlar, jumladan, Fasciola, Dicrocoelium, Hasstilesia, Eurytrema, Prosthogonimus, Echinostoma, Bilharziella kabi trematodalarning biologiyasi, epizootologiyasi, tashxisi va davolash usullari atroflicha tahlil qilingan. Shuningdek, ushbu ishda hayvonlar hayoti xavfsizligi va favqulodda vaziyatlarda muhofaza qilish choralari haqida ham ma'lumotlar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Mavzuning dolzarbligi, ishning maqsadi va vazifalari bayon etiladi. O'zbekistonda chorvachilik va parrandachilikni rivojlantirish, qishloq xo'jaligi hayvonlarini parvarishlash, turli kasalliklardan himoya qilish muhimligi ta'kidlanadi. Gelmintozlarga qarshi kurash chora-tadbirlarining samaradorligini oshirish yo'llari bo'yicha ilmiy izlanishlar doimo tadqiqotchilar e'tiborini o'ziga jalb etib kelganligi qayd etiladi.
- Adabiyotlarga tahlil: Bu bo'limda K.I.Skryabinning gelmintologik usullari, jahon olimlarining ishlari va O'zbekistonda parazitologiya fani rivojlanishi haqida ma'lumot berilgan. Parazit organizmlarning xilma-xilligi va tabiatda tarqalishi, O'zbekiston sharoitida uchraydigan tekinxo'rlar va ular keltirib chiqaradigan kasalliklarni o'rganishning nazariy va amaliy ahamiyati yoritilgan.
- Tekshirish materiallari va uslublari: K.I.Skryabinning organlarni to'liq gelmintologik usuli bilan tekshirib, gelmintlarni turi, yoshi va yetuk shakllari aniqlangan. Mavjud usullar, jumladan, jigar trematodalarini aniqlash, ularning turi, soni, yoshi aniqlash va boshqa gelmintologik tadqiqot usullari batafsil bayon etilgan.
- Trematodalar biologiyasi va zarari va uning oldini olish choralari: Ushbu bobda Fasciola, Dicrocoelium, Hasstilesia, Eurytrema, Prosthogonimus, Echinostoma, Bilharziella kabi trematodalarning rivojlanishi, biologiyasi, hayvonlarga ko'rsatadigan zararlari, epizootologiyasi, klinik belgilari, patologoanatomik o'zgarishlari, diagnostikasi, davolash va oldini olish choralari atroflicha yoritilgan. Har bir parazitning hayotiy tsikli, oraliq va asosiy xo'jayinlari, tuxumining tuzilishi va rivojlanishi batafsil tushuntirilgan.
- Invazion kasalliklarga qarshi kurashish asoslari: Invazion kasalliklarga qarshi kurash choratadbirlari, jumladan, biologik, kimyoviy va mexanik usullar, dezinvaziya va degelmintizatsiya usullari haqida ma'lumot berilgan. Gelmintozlarning oldini olish bo'yicha umumiy choratadbirlar, jumladan, hayvonlarni to'g'ri boqish, ularni tozalash, gijjasizlantirish, yaylovlarni almashtirish kabi tadbirlarning ahamiyati ta'kidlangan.
- Xulosa: Kasallik prognozi, ya'ni kasallikning oldindan ko'rish, oldindan aytish tushunchalari bayon etilgan. Fastsiolyoz kasalligining tarqalishida yog'inlar miqdori va tashqi muhit haroratining ahamiyati, shuningdek, boshqa omillarning roli ham ko'rsatilgan. Ushbu ishda keltirilgan ma'lumotlar asosida hayvonlarda uchraydigan trematodozlarga qarshi samarali kurashish choralarini ishlab chiqishga yordam beradi.
- Hayot faoliyati havfsizligi: O'zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari, jumladan, fuqarolarning huquqlari va erkinliklarini himoya qilish, favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish bo'yicha qabul qilingan me'yoriy xujjatlar, ularning mazmun-mohiyati va ahamiyati haqida ma'lumot berilgan.
- Adabiyotlar: Bitiruv malakaviy ishni tayyorlashda foydalanilgan ilmiy adabiyotlar, monografiyalar, maqolalar va boshqa manbalar keltirilgan.