The influence of the Harm ful Substances on thePigments of leaves of decorativeTrees
Ushbu tadqiqot O'zbekiston Respublikasi, Andijon shahrida atmosferadagi ifloslanishning dekorativ daraxtlarning fotosintez pigmentlariga ta'sirini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda turli ko'cha va yo'llardagi daraxtlarning barglaridagi xlorofill "a", "b" va karotinoidlar miqdori aniqlangan. Natijalarga ko'ra, atmosferadagi ifloslanish darajasi oshgan sari barglardagi pigmentlar miqdori kamayishi aniqlangan. Jumladan, yuqori ifloslanishga ega bo'lgan hududlarda joylashgan daraxtlar kamroq pigment hosil qilishi, toza havoga ega hududlardagi daraxtlar esa ko'proq pigment hosil qilishi kuzatilgan. Tadqiqotda Amir Temur shoh ko'chasida ifloslanish yuqori bo'lganligi sababli, bu yerda o'suvchi chinor, lipa, archa va boshqa daraxtlar barglarida pigmentlar miqdori kamayganligi ko'rsatilgan. Ushbu tadqiqot O'zbekistonda shahar sharoitida dekorativ daraxtlarni tanlash va ularning atmosferani tozalashdagi rolini baholash uchun muhim ahamiyatga ega.
Asosiy mavzular
- Atmosfera havosining ifloslanishi va uning dekorativ daraxtlarga ta'siri: Tadqiqotda Andijon shahrining turli ko'chalari va yo'llarida atmosferadagi ifloslanish darajasi va uning dekorativ daraxtlarning fotosintez pigmentlariga, xususan, xlorofill "a", "b" va karotinoidlarga ta'siri o'rganilgan. Yuqori ifloslanishga ega bo'lgan hududlarda daraxtlar barglarida pigmentlar miqdori kamayganligi aniqlangan.
- Dekorativ daraxtlarning fotosintez pigmentlari tahlili: Tadqiqotda turli dekorativ daraxtlar (chinor, lipa, archa, tol, kashtan va boshqalar) barglaridagi xlorofill "a", "b" va karotinoidlar miqdori aniqlangan. Ushbu pigmentlarning miqdori daraxt turi, joylashgan hududining ifloslanish darajasi va mavsumga qarab o'zgarishi qayd etilgan.
- Mavsumiy o'zgarishlarning pigmentlarga ta'siri: Tadqiqotda daraxt barglaridagi pigmentlar miqdorining mavsumga qarab o'zgarishi ham o'rganilgan. Kuzatuvlar natijasida bahordan kuzga qarab umumiy xlorofill miqdori kamayishi aniqlangan.
- O'simliklarning ifloslanishga chidamliligi: Tadqiqotda turli dekorativ daraxtlarning atmosferadagi ifloslanishga chidamliligi baholangan. Natijalar archa kabi daraxtlar ifloslanishga ko'proq sezgir ekanligini, chinor esa nisbatan chidamliroq ekanligini ko'rsatgan.