Сурхондарё вилояти аҳолисида учровчи гельминтлар ва гельминтозларни қиёсий таҳлили

Ushbu ilmiy ishning asosiy maqsadi O'zbekistonning Surxondaryo viloyati aholisi orasida uchraydigan gelmintozlar va gelmintlarni o'rganish, ularning tarqalishini tahlil qilish hamda bu kasalliklarni oldini olish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqishdir. Tadqiqot davomida Surxondaryo viloyati hududidagi turli tumanlarda gelmintozlar bilan kasallanish darajasi statistika ma'lumotlari asosida ko'rib chiqilgan va aniqlangan.

Asosiy mavzular

• KIRISH: Gelmintozlar inson salomatligiga jiddiy ta'sir ko'rsatuvchi keng tarqalgan kasalliklar sirasiga kiradi. Gelmintlar atrof-muhitda, jumladan tuproq, suv va oziq-ovqatlarda uchrab, organizmga kirib, turli xil kasalliklarni keltirib chiqaradi. Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti ma'lumotlariga ko'ra, ko'plab mamlakatlarda aholining katta qismi gelmintozlar bilan kasallangan. Bu kasalliklar nafaqat insonlar hayotiga, balki chorva mollariga ham iqtisodiy zarar keltiradi. Gelmintlar organizmga mexanik, toksik ta'sir ko'rsatadi va immunitet tizimini susaytiradi.
• I-BOB. O'ZBEKISTON AHOLISI GELMINTLARI VA GELMINTTOZLARNI O'RGANILISH TARIXI: Mavzu bo'yicha ilmiy adabiyotlar tahlil qilingan, jumladan, O'zbekistonda gelmintozlarni o'rganish borasidagi ishlar, olimlar (Abul al-Hasan ibn Sino, L.M.Isayev, A.N.Burdastov va boshqalar)ning xissasi yoritilgan. Turli gelmintozlarning paydo bo'lishi, rivojlanishi va ularga qarshi kurashish usullari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
• II-BOB. MATERIAL VA METODIKA: Tadqiqot materiallari 2010-2017 yillar davomida Surxondaryo viloyati sanitariya-epidemiologiya nazorati markazi laboratoriya ma'lumotlari asosida yig'ilgan. Gelmintlar va ularning tuxumlarini aniqlash uchun mikroskopik, makroskopik va boshqa laboratoriya usullaridan foydalanilgan.
• III-BOB. SURXONDARYO AHOLISIDA UCHROVCHI GELMINTLAR VA GELMINTTOZLARNING TARQALISH STATISTIK TAHILILI: Surxondaryo viloyati aholisi orasida gelmintozlar bilan kasallanishning umumiy ko'rsatkichlari keltirilgan. 2010-2017 yillarda o'tkazilgan tibbiy ko'riklarda gelmintozlar bilan zararlanganlar soni va ularning turlari (askaridoz, teniarinpoz, geminolepidoz, enterobioz) bo'yicha statistik ma'lumotlar berilgan.
• IV-BOB: VILOYAT, SHAHAR VA TUMANLARI BO'YICHA GELMINTLAR VA GELMINTTOZLARNING TAHILILI: Viloyat, shahar va tumanlar bo'yicha gelmintoz kasalliklarining tarqalishi tahlil qilingan. Har bir hududda aniqlangan gelmintoz turlari va ularning foiz nisbatlari jadval va grafiklar yordamida ko'rsatilgan. Bu bo'limda ayniqsa Termiz shahri, Termiz tumani, Angor tumani, Muzrabot tumani va boshqa hududlardagi gelmintozlar bilan kasallanish holatlari batafsil yoritilgan.
• XULOSALAR: Xulosa qismida tadqiqot natijalariga ko'ra, O'zbekistonda gelmintozlar keng tarqalganligi, ayniqsa, Surxondaryo viloyatida yuqori ko'rsatkichlarga ega ekanligi ta'kidlangan. Gelmintozlarni oldini olish va davolash bo'yicha qo'shimcha chora-tadbirlar ko'rish zarurligi haqida tavsiyalar berilgan.
• FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: Ushbu ilmiy ishni tayyorlashda foydalanilgan ilmiy adabiyotlar va manbalar keltirilgan. Bu ro'yxatda O'zbekistonlik va xorijlik olimlarning gelmintologiya va parazitologiyaga oid ishlar, maqolalar, kitoblar o'rin olgan.