Тарих силсиласида омон қолган ёдгорлик
Ushbu maqola O‘zbekistonning Surxondaryo viloyati, Termiz tumanida joylashgan Qadimgi Termizning eng muhim meʼmoriy yodgorliklaridan biri – Sulton Saodat majmuasi haqida. Muallif, ushbu majmuaning tarixiy jihatdan o‘rganilishi, yosh avlodga ushbu tarixiy obidani asrab-avaylash va tarbiyalash zarurligini taʼkidlaydi. Maqolada Sulton Saodat majmuasining meʼmorchiligi, qurilish davrlari, undagi turli inshootlar (maqbaralar, masjid, xonaqoh) va ularning o‘ziga xos uslublari haqida batafsil maʼlumot berilgan. Xususan, XI asrda qurilgan, o‘z davri uchun noyob bo‘lgan murakkab bezakli maqbaralar, ularning ichki va tashqi ko‘rinishi, ishlatilgan materiallar va bezak uslublari atroflicha tahlil qilingan. Shuningdek, maqolada Termiz sayyidlari sulolasi hamda bu yerda XI-XVII asrlarda qurilgan ko‘plab maqbaralar, ularning joylashuvi va uslubiy xususiyatlari haqida ham so‘z boradi. Muallif, o‘tmishda Termizdagi madaniy meʼmoriy yodgorliklarning qanday yo‘q qilinganligi va saqlanib qolgan obidalar haqida ham to‘xtalib o‘tadi. Maqolada, shuningdek, Sulton Saodat majmuasi bilan bog‘liq umumiy tarixiy va genealogik maʼlumotlar, sayyidlarning kelib chiqishi va ularning Termizga kelib qolish sabablari ham tahlil qilingan.
Asosiy mavzular
- Sulton Saodat majmuasi: Surxondaryo viloyati, Termiz tumanida joylashgan O‘zbekistonning muhim meʼmoriy yodgorligi. Muallif ushbu majmuaning tarixiy, meʼmoriy jihatlari, qurilish davrlari va undagi turli inshootlar, jumladan, XI asrda qurilgan murakkab bezakli maqbaralar, masjid, xonaqohlar haqida batafsil maʼlumot beradi.
- Termiz sayyidlari sulolasi: Maqolada Termiz sayyidlari sulolasining kelib chiqishi, ularning Mo‘varounnahrga kelishi va Termizda o‘rnashib qolishi tarixi, shuningdek, ularning ko‘plab avlodlari dafn etilgan maqbaralar haqida so‘z boradi.
- Surxondaryo meʼmorchilik maktabi: Maqolada Surxondaryo meʼmorchilik maktabiga xos bo‘lgan o‘ziga xos jihatlar, xususan, devor g‘ishtlari orqali soddagina bezak berish uslubi haqida maʼlumot beriladi.
- O‘tmish meʼmoriy yodgorliklarining saqlanishi: Muallif, o‘tmishda meʼmoriy yodgorliklarning qanday yo‘q qilingani va Sulton Saodat majmuasi kabi obidalar avliyolarning saʼy-harakatlari bilan qanday saqlanib qolganligi haqida ham to‘xtalib o‘tadi.