To`yingan uglevodlar.Alkanlar. Gomologik qatori. Nomlanishi

Ushbu kitob organik kimyo faniga oid bo'lib, to'yingan uglevodorodlar, alkanlar, ularning gomologik qatori, nomlanishi, izomeriyasi, tuzilishi, tabiatda uchrashi va olinish usullari haqida ma'lumot beradi. Kitobda uglevodorodlarning tuzilishi, nomenklaturasi, reaksiyalari va sanoatda qo'llanilishi kabi asosiy tushunchalar batafsil yoritilgan.

Asosiy mavzular

• To'yingan uglevodorodlar (Alkanlar): Alkanlarning umumiy formulasi, gomologik qatori, tuzilishi va nomlanishi haqida ma'lumotlar berilgan. Alkanlarning izomeriyasi, ya'ni molekulyar formulasi bir xil, lekin tuzilishi har xil bo'lgan birikmalar ham ko'rib chiqiladi. Uglerod atomlarining birlamchi, ikkilamchi, uchlamchi va to'rtlamchi turlari, shuningdek, vodorod atomlarining turlari haqida tushuntirishlar berilgan.
• Alkanlarning nomenklaturasi: Organik birikmalarning nomlash usullari, racional va Jeneva nomenklaturalari haqida ma'lumot beriladi. IUPAC nomenklaturasi asosida alkanlarni nomlash qoidalari, asosiy zanjirni aniqlash, yon zanjirlarni nomlash va raqamlash kabi masalalar yoritilgan.
• Alkanlarning tuzilishi va gibridlanish: Uglerod atomlarining sp³ gibridlanishi, metan molekulasining tuzilishi va tetraedrik shakli tushuntiriladi. Gibrid orbitallarning hosil bo'lishi, energiyasi va yo'nalishi, shuningdek, C-H bog'larining o-bog' ekanligi haqida ma'lumotlar berilgan.
• Alkanlarning tabiatda uchrashi va olinishi: Alkanlarning tabiiy manbalari (tabiiy gaz, neft, tog' mumi) va sanoatda olinish usullari (neftni krekinglash, CO va vodoroddan sintez) ko'rsatilgan. Laboratoriya sharoitida alkanlarni olish usullari (galogenli hosilalarni qaytarish, Kolbe reaksiyasi, Vyurs reaksiyasi) haqida ma'lumotlar berilgan.