Пишлоқ ва сут махсулотлари ишлаб чиқариш корхонаси бўлган “Теракзор” қўрғонининг сув таъминоти тизимини лойиҳалаш.

Ushbu diplom loyihasi O'zbekiston Respublikasi sanoat va qishloq xo'jaligi rivojlanishi hamda aholi turmush darajasining o'sishi natijasida ortib borayotgan shahar suv ta'minoti va kanalizatsiya xizmatlariga bo'lgan talabni qondirish maqsadida ishlab chiqilgan. Loyihada O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi, Samarqand davlat arxitektura va qurilish instituti negizida "Muhandislik kommunikatsiyalari qurilishi" fakulteti, "Suv ta'minoti, kanalizatsiya va suv resurslarini muhofaza qilish" kafedrasi 401-(MKK) guruhi bitiruvchisi Murodullayev Orifjonning "Pishloq va sut mahsulotlari ishlab chiqarish korxonasi bo'lgan "Terakzor" qo'rg'onining suv ta'minoti tizimini loyihalash" mavzusidagi ishi taqdim etilgan. Loyihada suv ta'minoti tizimini loyihalash, suv tarmoqlarini hisoblash, gidravlik hisoblar, suv qabul qilish inshootlari, nasos stansiyalari, suv bosim minorasi, suv havzalari, suvni tozalash, sug'orish tizimlari, sanitariya-epidemiologik nazorat, atrof-muhit muhofazasi va mehnat xavfsizligi kabi muhim masalalar atroflicha o'rganilgan va hisob-kitoblar amalga oshirilgan.

Asosiy mavzular

Kirish: O'zbekiston iqtisodiyotini rivojlantirishda oliy ta'limning o'rni, suv xo'jaligining ahamiyati, aholi turmush darajasining oshishi bilan bog'liq suvga bo'lgan talabning ortishi va bu talabni qondirishda muhandislarning roli haqida ma'lumot berilgan. Loyihada qo'yilgan asosiy vazifalar, jumladan, suv ta'minoti tizimini loyihalash, suv tarmoqlarini hisoblash, suv qabul qilish inshootlarini loyihalash kabi masalalar ko'rsatib o'tilgan.
Sutkalik suv iste'molini aniqlash: "Terakzor" qo'rg'onining suv ta'minoti tizimini loyihalash uchun aholi, sanoat korxonalari, obodonlashtirish va yong'in o'chirish kabi turli maqsadlar uchun suv iste'molini aniqlash metodikasi keltirilgan. Sutka davomida suv sarflarini aniqlash, suv iste'moli koeffitsientlari va ularning hisob-kitobi keltirilgan.
Soatlardagi suv sarfini aniqlash: Sutkadagi suv sarfining sutka davomida soatlar bo'yicha o'zgarishini hisobga olgan holda, eng ko'p va eng kam suv sarfi soatlarini aniqlash metodikasi keltirilgan. Bunda teng taqsimlanmaslik koeffitsientlari qo'llanilgan.
Suv ta'minoti tasvirini tanlash va suv tarmog'i trassirovkani loyihalash: Suv manbasining joylashuviga qarab suv ta'minoti tizimini tanlash (nasos stansiyasi, suv bosim minorasi, toza suv havzasi) va suv tarmoqlarini loyihalash tartibi ko'rsatilgan. Magistral va tarqatish quvurlarining trassalari tuproq va geologik sharoitlarga qarab belgilanadi.
Zaxira va boshqaruvchi inshootlar – suv bosim minorasi va toza suv havzalarining to'la hajmini aniqlash: Suv bosim minorasi va toza suv havzalarining boshqaruvchi hajmlarini aniqlash usullari, jumladan, suv sarfi grafiklari va ish tartiblarini hisobga olgan holda hisoblashlar keltirilgan.
Tarmoq quvurlarining diametrini aniqlash: Tarmoq qismlari bo'yicha suv taqsimlanishi aniqlangandan so'ng, quvurlar diametrini aniqlash uchun gidravlik hisoblar va iqtisodiy samaradorlik ko'rsatkichlari asosida tanlash metodikasi keltirilgan.
Xalqasimon tarmoqning gidravlik hisobi: Tarmoq qismlarida suv harakatining haqiqiy sarfini va bosim yo'qotilishini aniqlash, gidravlik hisoblashlar davomida suv sarfini qayta taqsimlash va tarmoqning holatini yaxshilash bo'yicha tadbirchoralar keltirilgan.
Suv tarqatish tarmoqi jixozlarining uzaro ulanishi: Suv tarqatish tarmoqlarida ishlatiladigan jihozlar (kranlar, qisqichlar, trubalar)ning joylashuvi va ularning o'zaro ulanishi (detalizatsiya) bo'yicha ma'lumotlar berilgan.
Bakteritsid qurilmasining hisoboti: Suvni ultrabinafsha nurlar bilan zararsizlantirish qurilmasining ishlash prinsipi va uning hisob-kitob usullari, jumladan, zararsizlantirish samaradorligi, suv qatlamining qalinligi va chiroqlar sonini aniqlash metodikasi ko'rsatilgan.
Ekologiya qismi: Loyihalashtirilayotgan "Terakzor" qo'rg'onining atrof-muhitga ta'sirini baholash va ekologik tahlil qilish qismi. Bu yerda hududning iqlimi, tuprog'i, suv resurslari, o'simlik va hayvonot dunyosi, shuningdek, korxona faoliyati natijasida yuzaga kelishi mumkin bo'lgan ekologik xavflar va ularning oldini olish choralari haqida ma'lumotlar berilgan.
Hayot faoliyati xavfsizligi qismi: Ishlab chiqarish jarayonida sodir bo'lishi mumkin bo'lgan baxtsiz hodisalarni tahlil qilish va ularning iqtisodiy ta'sirini aniqlash usullari. Bunda ishchi o'rniga to'lanadigan nafaqa, tibbiy xarajatlar, asbob-uskunalar qiymatidagi yo'qotishlar hisob-kitobi keltirilgan.