Драматик театр ва кинода актёрлик махорати
Ushbu kitob O'zbekistonda teatr va kino san'atining rivojlanishiga bag'ishlangan bo'lib, ayniqsa aktyorlik mahoratining nazariy va amaliy jihatlarini yoritadi. Muallif, o'zining ko'p yillik pedagogik tajribasi va izlanishlariga asoslanib, zamonaviy o'zbek aktyorlik maktabining rivojlanishi, uni takomillashtirish yo'llari, aktyorlik kasbining nozik jihatlari, sahna etikasi va madaniyatini shakllantirish masalalarini chuqur tahlil qiladi. Kitobda aktyorlik mahorati, sahna nutqi, harakat tarbiyasi, hissiyot xotirasi, dialog, podtekst, obraz ustida ishlash kabi muhim mavzular atroflicha ko'rib chiqilgan. Har bir mavzu amaliy mashqlar va misollar bilan boyitilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: O'zbek teatr san'atining paydo bo'lishi, rivojlanishi va zamonaviy bosqichlari, ayniqsa aktyorlik mahoratining fan sifatida shakllanishi va uning o'rni haqida ma'lumot beradi. Stanislavskiyning "sistema"si va o'zbek aktyorlik maktabining milliy xususiyatlari haqida so'z yuritadi.
- Aktyorlik mahoratining nazariy asoslari: Aktyorlik kasbining o'ziga xos qonun-qoidalari, badiiy did va etik madaniyatni tarbiyalash, aktyorning harakatlari, his-tuyg'ulari, hissiyot xotirasi, diqqat, kuzatuv qobiliyatini rivojlantirish usullari tahlil qilinadi.
- Sahnada so'zning ahamiyati: Aktyor ijodida so'zning o'rni, so'zning qadri, ahamiyati, sahna nutqi va jismoniy madaniyatning o'zaro bog'liqligi, dialoglar va podtekst ustida ishlash texnikasi yoritiladi.
- Rol ustida ishlash: Pyesani o'qishdan tortib, obrazning ichki va tashqi dunyosini ochib berishgacha bo'lgan jarayonlar, jumladan, obrazning harakatlari, hissiyotlari, o'ylarini tahlil qilish, yechish va uni sahnalashtirish usullari ko'rsatiladi. Rolning yetakchi harakatini va oliy maqsadni aniqlashga alohida urg'u beriladi.
- Aktyorlik gigienasi: Aktyorning sahna madaniyatini, sog'lig'ini saqlash, hissiy va jismoniy jihatdan tayyor bo'lishi, shuningdek, rolega kirishishda o'zini yo'qotib qo'ymaslikning ahamiyati tushuntiriladi.
- Qabul imtihoni: Teatr maktablarida o'tkaziladigan imtihonlarning o'ziga xos xususiyatlari, talabalarni tanlash mezonlari, ijodiy salohiyatni aniqlash usullari haqida so'z yuritiladi.