Phthisiology
Ushbu kitob tibbiyot institutlari uchun mo'ljallangan bo'lib, fthiziologiya (sil kasalligi) fanidan to'rtinchi kurs talabalariga mo'ljallangan. Unda sil kasalligining etiologiyasi, patogenezi, epidemiologiyasi, diagnostikasi, davolash usullari, oldini olish choralari, shuningdek, turli xil klinik ko'rinishlari, asoratlari va prognozi kabi keng qamrovli ma'lumotlar berilgan. Kitobda sil kasalligining tarixiy rivojlanishi, uni qo'zg'atuvchi mikroorganizmlar, yuqish yo'llari, diagnostika usullari (Mantoux, Pirke, Koch sinamalari, rentgen, KT, MR, laboratoiya tekshiruvlari), davolashning zamonaviy usullari (kemoterapiya, xirurgiya, sanatoriy-kurort davolash), profilaktikasi (vaktsinatsiya, kimyopreventsiya, sanitariya-gigiyena), shuningdek, o'tkir va surunkali silning turli shakllari, jumladan, o'pkadagi infiltrativ, fokal, kazeoz, kavitoz, fibro-kavitoz, sirtotik o'zgarishlar, shuningdek, o'pka tashqari silning ko'rinishlari (meningit, limfa tugunlari, plevra, suyak va bo'g'imlar, teri, buyrak, genitourinar sistema) batafsil yoritilgan. Kitobda silning tashxisi va davolashda zamonaviy yondashuvlar, jumladan, DOTS strategiyasi ham bayon etilgan. Materiallar tasvirlar va jadvallar bilan boyitilgan bo'lib, talabalarga sil kasalliklari haqida tizimli va chuqur bilim berishga qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Sil kasalligining tarixi va etiologiyasi: Sil kasalligining qadimdan ma'lumligi, uning nomi kelib chiqishi, etiologiyasi (qo'zg'atuvchi mikobakteriyalar), ularning turlari va xususiyatlari, rivojlanishiga ta'sir etuvchi omillar, tarixiy davrlarda silga qarshi kurash choralarining o'rganilishi.
- Sil kasalligining patogenezi va immuniteti: Sil mikobakteriyalarining organizmga kirib kelishi, immunitetning shakllanishi, sil kasalligining rivojlanish bosqichlari, o'tkir va surunkali intoksikatsiya, sil granulomasi hosil bo'lishi, allergik va paraspetsifik reaksiyalar, immunitetning roli.
- Sil kasalligini diagnostikasi va laboratoriya usullari: Sil kasalligini aniqlashda klinik va laboratoriya usullarining ahamiyati, Mantoux, Pirke, Koch sinamalari, sputum mikroskopiyasi, bakteriyologik tekshiruvlar (kultura usuli, GC, GC-M), rentgenologik tekshiruvlar (ftorografiya, KT, MR), immunologik va serologik tekshiruvlar, jismoniy va kimyoviy qon analizi, umumiy siydik tahlili, koaguloqrama, EKG.
- Sil kasalligining klinik ko'rinishlari va tasnifi: O'pka va o'pkadan tashqari silning turli klinik shakllari (intoksikatsiya, birlamchi kompleks, o'pka silining fokal, infiltrativ, kazeoz, kavitoz, fibro-kavitoz, sirtotik shakllari), o'pkadan tashqari silning ko'rinishlari (meningit, limfa tugunlari, plevra, suyak va bo'g'imlar, teri, buyrak, genitourinar sistema), ularning diagnostikasi va differensial diagnostikasi.
- Sil kasalligini davolash va oldini olish: Sil kasalligini davolashning asosiy tamoyillari, kemoterapiya rejimlari (intensiv va davomiy faza), antibiotiklar, kimyopreventsiya, DOTS strategiyasi, sanatoriy-kurort davolash, tug'ruqxonada va maktabgacha ta'lim muassasalarida silga qarshi kurash choralari, sog'lom turmush tarzini targ'ib qilish, shaxsiy gigiyena, vaktsinatsiya (BCG), re-vaktsinatsiya.