Pedagogika. Psixologiya
Ushbu kitob bola shaxsining rivojlanishi va tarbiyalash jarayonini chuqur o‘rganadi. Unda pedagogikada qo‘llaniladigan asosiy tushunchalar, metodlar, nazariyalar va zamonaviy ta’lim-tarbiya uslublari, shaxsning rivojlanish qonuniyatlari, faoliyatning turlari, motivlar, ijodiy tafakkur va boshqaruv psixologiyasi kabi muhim mavzular yoritilgan. Kitobda ta’lim-tarbiya tarixiga oid ma’lumotlar, o‘zbek pedagogik an’analari, jahon pedagogik tafakkuri, inson shaxsining shakllanishidagi omillar, rahbarlik qobiliyatlari va boshqaruv uslublari kabi ko‘plab mavzular chuqur tahlil qilingan. Shuningdek, kitobda shaxsning rivojlanishi va faoliyatini tushuntirishga oid psixologik metodlar va ularning ahamiyati ham ko‘rsatib berilgan. Kitob O‘zbekiston Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan dastur asosida tayyorlangan bo‘lib, talabalar uchun nazariy va amaliy bilimlar berishga mo‘ljallangan.
Asosiy mavzular
- Kirish: O‘zbekiston mustaqillikka erishganidan so‘ng ta’lim-tarbiya sohasidagi o‘zgarishlar, pedagogika fanining ahamiyati, nazariy va amaliy jihatdan yondashuvlar haqida umumiy ma’lumot beradi.
- Pеdagogika fanining prеdmеti, maqsadi va vazifalari: Pedagogika fanining predmeti, ob'ekti, maqsad va vazifalari, tarkibiy tuzilishi, boshqa fanlar bilan aloqasi va tizimidagi o'rni haqida ma'lumot beradi.
- Ma’rifiy qadriyatlar va maqsadlar: Insoniyat jamiyat tarixida bilishning taraqqiyoti, dunyoqarash va uning tarkibiy qismlari, pedagogik layoqat, ma'rifat va shaxs kamolotining birligi haqida so'z yuritiladi.
- Ma’rifiy fikrlar taraqqiyoti va ularning tarixiyligi: Ma'rifiy fikrlar tarixiyligi, jahon ma'rifiy fikrlarining pedagogik tahlili, O‘zbekiston hududida ma'rifiy fikrlar taraqqiyoti, maktab va ma'rifiy fikrlar taraqqiyoti, jumladan, o'tmishdagi va hozirgi davrdagi holat haqida ma'lumot beradi.
- Zamonaviy ta’lim-tarbiya va uning mohiyati: Pedagogika fanining ob'ekti, predmeti, tuzilishi, ilmiy metodologik asoslari, manbalari, tasniflash asoslari, asosiy ta'limiy kontseptsiyalar va yondoshuvlar, falsafiy antropologiya, pedagogik antropologiya va uning qoidalari, shaxsning bioijtimoiy mohiyati haqida ma'lumot beradi.
- Oilada tarbiya asoslari: Oila jamiyatning kichik yacheykasi sifatida, uning maqsad va vazifalari, oila tarbiyasini takomillashtirish omillari, ota-onaning farzand oldidagi va aksincha farzandning ota-ona oldidagi burchlari, oilaning maktab va jamoatchilik bilan hamkorligi haqida tushunchalar beriladi.
- Mehnat psixologiyasi: Mehnat psixologiyasining predmeti, vazifalari, shaxs va kasb, talabalarning kasbiy yo'nalganligi, kasbiy muhim xislatlar, shaxsning individual tipologik xslatlar, insondagi bilish jarayonlari, irodaviy xislatlar, ish joyi va unga qo'yiladigan psixologik talablar va emosional zo'riqishlar haqida ma'lumot beradi.
- Shaxs va uning faoliyati: Shaxs tushunchasi, individ, shaxs, individuallik, shaxsning tuzilishi, shaxs taraqqiyotini harakatga keltiruvchi kuchlar, shaxsni eksperimental tadqiq qilish metodlari, shaxs shakllanishining ijtimoiy shart-sharoitlari va uning yo‘nalishi, shaxs faoliyati va uning yo‘nalishi, faoliyatning tuzilishi, tashqi va ichki harakatlar, 'Men' obrazi va o‘z-o‘ziga baho berish haqida ma'lumot beradi.
- Boshqaruv psixologiyasi: Boshqaruv rivojlanish tarixi, boshqaruv usullari, samarali boshqaruv faoliyatining psixologik asoslari, boshqaruv samaradorligini baholash, psixologiyada boshqarish muammosi, guruhlarda rahbarlik va liderlik, liderlik uslublari, rahbarlik sifatlari, liderlik va superliderlik haqida ma'lumot beradi.
- Psixologiya fanining predmeti, vazifalari va tadqiqot metodlari: Psixologiya fani haqida, predmeti, vazifalari, tuzilishi, tarixiy taraqqiyoti, ilmiy tadqiqot metodlari, psixologiyaning obyekt va predmeti, klassifikasiyalash, tafakkur va uning turlari haqida ma'lumot beradi.
- Muloqot: Muloqot tushunchasi, muloqotning ko‘pqirrali xarakteri, muloqotda qaytarma aloqa, muloqot treningi, pedagogik muloqot, nutq haqida tushuncha, uning turlari va funksiyalari haqida ma'lumot beradi.
- Rahbar qobiliyatining psixologik komponentlari: Rahbar shaxsida professional qobiliyatlarni shakllantirish, rahbar xodimlarning mehnatini ilmiy asosda tashkil etishning psixologik muammolari, jamoada psixologik iqlim haqida ma'lumot beradi.