Теоретические и идеологические предпосылки формирования духовности Узбекского народа
Ushbu monografiya O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning «Ma'naviyat – xavfsiz kelajak kafolati» asariga bag'ishlangan bo'lib, unda O‘zbekiston xalqining ma'naviy-ma'rifiy hayoti, uning boy tarixiy merosi, milliy qadriyatlari, urf-odatlarining qadimiy ildizlari va rivojlanish bosqichlari chuqur tahlil qilingan. Kitobda «Avesto» kabi muqaddas manbalar, Zardushtiylik dini kabi qadimiy dunyoqarashlar, ularning O‘zbekiston xalqining ma'naviy-ma'rifiy rivojiga ta'siri hamda milliy davlatchilik asoslari atroflicha o‘rganilgan. Asarda mustaqillik yillarida ma'naviyatni tiklash va rivojlantirish borasida olib borilgan ishlar, jahon sivilizatsiyasi oldidagi O‘zbekistonning o‘rni va ahamiyati ilmiy-amaliy jihatdan yoritib berilgan.
Asosiy mavzular
- Ma'naviyat tushunchasi va mohiyati: Ma'naviyatning murakkab va ko'p qirrali tushuncha ekanligi, inson tafakkuri, dunyoqarashi, madaniy meros va zamonaviy ilm-fan, san'at, urf-odatlar hamda diniy e'tiqodlar bilan bog'liqligi, shuningdek, «ma'naviyat» tushunchasining o‘zbek tilidagi «ma'naviyat» so‘zi bilan aloqasi, uning rivojlanish tarixiga nazar tashlanadi. Rumi ta'limotlari asosida «ma'naviyat»ning mazmun-mohiyati tushuntiriladi.
- O‘zbek xalqining ma'naviyatini shakllanishida tarixiy shart-sharoitlar: O‘zbekiston hududida davlat tuzilmalarining shakllanishi, mamlakat tarixining bosqichlari, xususan, IX-XIX asrlarda milliy g'oyaning shakllanishi, O‘zbekistonning jahon sivilizatsiyasi rivojiga qo‘shgan hissasi, Markaziy Osiyo sivilizatsiyalarining paydo bo‘lishi va rivojlanishi hamda o‘ziga xos jihatlari tahlil etiladi.
- Zardushtiylik dini haqidagi qadimiy qarashlar va "Avesto"ning ahamiyati: Zardushtiylik dinining paydo bo‘lishi, uning asosiy g'oyalari, «Avesto» kitobining yaratilishi, uning mazmun-mohiyati, tilshunoslik va tarixiy manba sifatida ahamiyati, shuningdek, zardushtiylikning Markaziy Osiyo xalqlarining ma'naviy-madaniy hayotiga ta'siri chuqur o‘rganiladi.