Mashinasozlik buyumlari va metall konstruksiyalarni loyixalash va ishlab chiqarish
Ushbu kitob "Mashinasozlik buyumlari va metall konstruksiyalarini loyihalash va ishlab chiqarish" fanining 1-qismi bo'lib, unda quyidagi mavzular o'z ichiga oladi: Payvand birikmalarning mustahkamligi va ulardan foydalaniladigan materiallar, payvandlashda deformatsiyalar, kuchlanishlar va ko'chishlar, kuchlanish konsentratsiyasi, mexanik konstruktsiyalar va ularning deformatsiyalarini nazorat qilish, payvandlash jarayonida deformatsiyalarni kamaytirish usullari, payvandlash usullarining turlari, payvandlashda issiq va sovuq darzlarning oldini olish choralari, payvand balkalar va ustunlar, fermalar, mexanik yuklanishlarni hisoblash usullari va payvand qismlariga qo'llaniladigan yuklanishlar, shuningdek, ularning mustahkamligi hamda qattiqligi nazariyasi. Shuningdek, kitobda turli rezervuarlar, gazgolderlar, quvurlar, gaz qozonlari, mashina detallari, ramalar, turbinalarning payvand detallari, shuningdek, ustunlar va fermalarni loyihalash va hisoblash usullari ham batafsil yoritilgan.
Asosiy mavzular
- 1-MA'RUZA. Payvand birikmalarni ishlab chiqarishda qo'llaniladigan materiallar: Ushbu mavzu payvandlash jarayonida foydalaniladigan metallar va ularning mexanik xossalari, po'latlar va ularning turlari, rangli metallar va qotishmalar, shuningdek, sortament haqida ma'lumot beradi.
- 2-MA'RUZA. Payvand birikmalarni statik mustahkamlik hisobi: Bu mavzu payvand birikmalarning asosiy turlari, payvand choklar va ularning turlari, shuningdek, birikmalarni chizmalarda belgilash usullari bilan tanishtiradi.
- 3-MA'RUZA. Payvand birikmalarni statik mustahkamlik hisobi: Ushbu mavzu uchma-uch, burchakli va nuqtali payvand birikmalarni mustahkamlikka hisoblash usullarini o'z ichiga oladi.
- 4-MA'RUZA. Payvandlashda deformatsiyalar, kuchlanishlar va ko'chishlar: Bu mavzu deformatsiya va kuchlanish turlari, ularning hosil bo'lish mexanizmi, shuningdek, uchma-uch va tavrli birikmalarni payvandlashdagi deformatsiya va kuchlanishlar bilan tanishtiradi.
- 5-MA'RUZA. Payvandlashda deformatsiyalar, kuchlanishlar va ko'chishlar: Ushbu mavzu konstruktsiyalarni ishlab chiqarish texnologiyasi va ularning ishlash moyilligiga kuchlanish va deformatsiyaning ta'siri hamda ularga qarshi kurash usullarini o'rganadi.
- 6-MA'RUZA. Kuchlanish konsentratsiyasi: Bu mavzu kuchlanishlar konsentratsiyasi haqida umumiy ma'lumot, uchma-uch va burchak birikmalarda kuchlanishlar taqsimlanishini o'z ichiga oladi.
- 7-MA'RUZA. Payvand birikmalarni texnologik mustahkamligi: Ushbu mavzu issiq va sovuq darzlarning oldini olish choralari va payvand birikmalarning texnologik mustahkamligini oshirish usullarini o'z ichiga oladi.
- 8-MA'RUZA. Payvand birikmalarni toliqishga qarshiligi: Bu mavzu metallarning toliqish mustahkamligi va uni oshirish usullari, shuningdek, o'zgaruvchan yuklanishda bo'lgan payvand birikmalarni mustahkamligini hisoblashni o'rganadi.
- 9-MA'RUZA. Payvand birikma xususiyatlariga yuqori va past haroratlarning ta'siri: Ushbu mavzu payvand birikmalarga past va yuqori haroratlarning ta'sirini o'z ichiga oladi.
- 10-MA'RUZA. Qurilish mexanikasidan ma'lumotlar: Bu mavzu fermalar haqida tushuncha, ularning klassifikatsiyasi, sterjenlardagi kuchlarni analitik usul bilan aniqlash, fermalar ko'chishi, balkalardagi kuchlarni ta'sir chiziqlari usuli bilan aniqlashni o'z ichiga oladi.
- 11-MA'RUZA. Payvand balkalar: Ushbu mavzu balkalarning konstruktiv shakllari evolyutsiyasi, ularni markazlashgan holda tayyorlash, qattiqligi va mustahkamligini hisoblash, umumiy va mahalliy barqarorlikni o'z ichiga oladi.
- 12-MA'RUZA. Payvand balkalar: Bu mavzu plastik deformatsiyani hisobga olgan holda balkalarni hisoblash, balkalarni buralib ishlashi, payvandlangan birikmalar va balkalarni tayanch qismlarini o'rganadi.
- 13-MA'RUZA. Payvand ustunlari: Ushbu mavzu ustunlarni ko‘ndalang kesimi turlari, ularning mustahkamligi va barqarorligi, biriktiruvchi elementlar, tutashtirish va ustunlar bazasi hamda bosh qismini o'z ichiga oladi.
- 14-MA'RUZA. Payvand fermalari: Bu mavzu ferma tiplari, yuklar va o'zaklar kuchlanishini aniqlash, o'zaklarni ko'ndalang kesimi, fermalar tugunlari, maxsus konstruksiyalar va belbog'larni tutash birikmalarini o'rganadi.
- 15-MA'RUZA. Payvand listli konstruksiyalar: Ushbu mavzu listli konstruksiyalar turlari, tagi tekis vertikal silindrik rezervuarlar, sisternalar, gazgolderlar, sferik rezervuarlar, yupqa devorli idishlar, quvurlar va quvur o'tkazgichlar, qozonlar barabanlarini o'z ichiga oladi.
- 16-MA'RUZA. Mashinalarning payvand detallari: Bu mavzu mashinalar detallarida payvandlashni foydalanishning samaradorligi, mashinalar detallarini loyihalash, barabanlar, reduktorlar korpuslari, ramalar, avtomobillar, turbinalarni payvand detallari hamda mashinalar detallarini ishonchliligini o'z ichiga oladi.