Теория и расчёты конструирования изделий из кожи

Ushbu o'quv qo'llanmasi Toshkent to'qimachilik va yengil sanoat instituti magistrantlari uchun mo'ljallangan bo'lib, "Teri buyumlarini loyihalash va hisoblash nazariyasi" fanidan laboratoriya ishlarini bajarish bo'yicha metodik ko'rsatmalarni o'z ichiga oladi. Qo'llanma nazariy bilimlar asosida amaliy ko'nikmalarni shakllantirishga qaratilgan bo'lib, zamonaviy ishlab chiqarish jarayonlarida qo'llaniladigan metodlar, uskunalar va texnologiyalar haqida ma'lumot beradi. Unda teri buyumlari (xususan, poyabzal) uchun asosiy elementlardan biri bo'lgan to'piqlar (kolodka)ni tahlil qilish, tasniflash, ularning konstruktiv-texnologik va assortiment xususiyatlarini o'rganish hamda ularning parametrlari bo'yicha hisob-kitoblar yuritish kabi muhim mavzular chuqur yoritilgan. Shuningdek, qo'llanmada to'piqlarning turli qismlarini (oyoq, to'piq, peshona) modellashtirish, ularning chizmalarini tuzish, ishlov berish texnologiyalarini o'zlashtirish kabi amaliy mashg'ulotlar uchun zarur bo'lgan nazariy va uslubiy ko'rsatmalar keltirilgan.

Asosiy mavzular

Oyoq kiyimlari to'piqlarining (kolodka) konstruktiv-texnologik tasnifi: Qo'llanmada oyoq kiyimlari to'piqlarining konstruktiv va texnologik jihatdan tasniflanishi, ularning asosiy ko'rsatkichlari va ularni aniqlash usullari batafsil bayon etilgan. Turli xildagi to'piqlar (zajimnoy, pressovyy, otdelochnyy, gladil'nyy)ning o'ziga xos xususiyatlari va qo'llanilish sohalari tushuntirilgan. Har bir turdagi to'piqning o'lchamlari, shakli va materialiga qarab tasniflanishi haqida ma'lumot berilgan.
Oyoq kiyimlari to'piqlarining assortiment xususiyatlari va shifrlash: Bu mavzu doirasida to'piqlarning assortiment belgilari bo'yicha tasniflanishi, ya'ni poyabzalning turi, to'piqning ko'tarilgan qismi, peshona qismining shakli, o'lchami va to'liqligi kabi omillar asosida qanday tasniflanishi tushuntirilgan. Shuningdek, to'piqlar uchun shifrni tuzish qoidalari va misollar orqali ko'rsatib berilgan.
To'piqlarning asosiy parametrlari va ularning standartlari: Qo'llanmada oyoq kiyimlari to'piqlarining asosiy parametrlari (kenglik, o'lcham, qalinlik va hokazo) aniqlash bo'yicha GOST standartlari, ularning me'yoriy qiymatlari va ruxsat etilgan chekinishlar haqida ma'lumotlar berilgan. Ushbu parametrlar to'piqning turli kesimlaridagi o'lchamlarini hisoblash uchun ishlatiladi.
To'piqning shaklini grafoanalitik usulda konstruksiyalash: Bu qismda to'piqning turli qismlarining (peshona, to'piq, yumshoq qismi) konturlarini chizish va modellashtirish usullari o'rganiladi. To'piqning ichki va tashqi qismlarining proyeksiyalarini chizish, ularning asosiy geometrik elementlarini aniqlash va chizmalarini tuzish bo'yicha batafsil ko'rsatmalar berilgan.
To'piqning yo'nalishli qismlarini (yoki qismlarini) o'lchash va tekshirish: Qo'llanmada to'piqning turli qismlarini (peshona, to'piq, chekka qismlari) o'lchash va ularning aniqligi tekshirish metodlari batafsil bayon etilgan. Bunda maxsus o'lchov asboblari va jadvallardan foydalanish o'rgatiladi.
Oyoq kiyimlari tag qismlarini (poyabzal tagliklari) tayyorlash uchun press-formalar loyihalash: Ushbu mavzu qismida oyoq kiyimlari tag qismlarini tayyorlash uchun ishlatiladigan press-formalarining loyihalash usullari, ularning konstruktiv elementlari va ishlab chiqarish jarayonlari haqida ma'lumot berilgan.
To'piqning yuzasini ochish va uning yuzasini tekis holatga keltirish usullari: Qo'llanmada to'piqning yuzasini ochish (razvertka) va uni tekis holatga keltirish jarayonlari, ya'ni uni qog'oz yoki boshqa materiallar yordamida qanday yoyish, uning qismlarini qanday ulash kabi amaliy ishlar tushuntirilgan.
Oyoq kiyimlari ustki qismini loyihalash va konstruksiyalash: Bu qismda oyoq kiyimlarining yuqori qismini (verx) loyihalash, turli detallarini (soyuza, berets, quloqchalar va hokazo) chizish va ularni birlashtirish usullari o'rganiladi. Modelni konstruktiv-unifikatsiyalash tamoyillari ham bayon etilgan.
Texnik-konstruktorlik hujjatlarini tuzish: Qo'llanmada oyoq kiyimlari ishlab chiqarish uchun zarur bo'lgan texnik-konstruktorlik hujjatlarini (texnik topshiriq, eskiz loyihasi, texnik loyiha, ishchi hujjatlar) tuzish tartib-qoidalari va ularning tarkibi haqida ma'lumot berilgan.