Falsafa (etika va estetika, mantiq)

Ushbu kitob falsafa fanining predmeti, mazmuni va jamiyatdagi roli, falsafiy tafakkur taraqqiyoti bosqichlari (Sharq va G‘arb falsafasi), borliq falsafasining fundamental kategoriyasi, dialektika, mulohaza, xulosa chiqarish, tafakkur shakllari hamda umumiy qonuniyatlari, falsafiy kategoriya sifatida qarashlar, shuningdek, o‘zbek falsafasining rivojlanish bosqichlari va muammolari haqida batafsil ma'lumot beradi. Kitobda, shuningdek, etika, estetika va mantiq fanlarining predmeti, maqsadi va vazifalari, axloqiy madaniyat, nikoh va oilaning axloqiy asoslari, tabiat va texnogen tsivilizatsiya estetikasi, globallashuv va global muammolar kabi muhim masalalar yoritilgan. Sinergetika, dialektika, aksiologiya, gnoseologiya va boshqa falsafiy yo‘nalishlarning rivojlanishi, umuminsoniy qadriyatlarning ahamiyati va ularning jamiyat hayotida tutgan o‘rni keng yoritilgan.

Asosiy mavzular

Falsafa fanining predmeti, mazmuni va jamiyatdagi roli: Insonning jamiyatdagi o‘rni, borliq mohiyatini tushunish, dunyoqarashni shakllantirish, axloqiy qadriyatlar, qadimgi va hozirgi zamon falsafiy fikrlari, xususan, Sharq va G‘arb falsafasi, inson falsafasi, tabiat va texnogen sivilizatsiya estetikasi, globallashuv va global muammolarning falsafiy jihatlari, mantiq ilmi, axloq, estetika, dialektika, dialektika, mulohaza, xulosa chiqarish, falsafiy kategoriya, tafakkur shakllari va qonunlari, shaxs va jamiyat munosabatlari, ijtimoiy-siyosiy rivojlanish qonuniyatlari, qadriyatlar, axloq va estetika, axloqiy madaniyat, axloqiy tarbiya, nikoh va oilaning axloqiy asoslari, tabiat va texnogen tsivilizatsiya estetikasi, globallashuv va global muammolar, falsafiy turli nazariyalar, dunyoqarash tushunchasi, mifologik dunyoqarash, diniy dunyoqarash, falsafiy dunyoqarash, ilmiy dunyoqarash, o‘z-o‘zini anglash, borliq va yo‘qlik, harakat, fazo, vaqt, makon va zamon, umumiylik, xususiylik, yakka, aloqa, qarama-qarshilik, ziddiyat, dialektika, mulohaza, xulosa chiqarish, argumentlash va bilish nazariyasi kabi masalalar chuqur tahlil etilgan.
Falsafiy tafakkur taraqqiyoti bosqichlari: Sharq falsafasi: Qadimgi Sharq (Misr, Bobil, Xitoy, Hindiston) va antik davr yunon falsafasi (Milet, Pifagor, Arastu, Geraklit, Sitseron, Platon, Aristotel, Demokrit, Epikur) maktablari, ularning asosiy g‘oyalari, ilmiy-falsafiy qarashlari, dialektika, mulohaza, xulosa chiqarish, ijtimoiylik, axloq va estetika kabi masalalarda shakllangan fikrlari, dunyoqarashni shakllantirishda va rivojlantirishda tutgan o‘rni hamda o‘zbek falsafasiga ta'siri haqida batafsil ma'lumot berilgan.
Falsafiy tafakkur taraqqiyoti bosqichlari: G‘arb falsafasi: G‘arb falsafasi o‘rta asrlar xristian sxolastikasi, Uyg‘onish davri falsafasi, yangi davr falsafasi (Noviy davr) va XX-XXI asr falsafasining asosiy oqimlari, yo‘nalishlari, muammolari, xususiyatlari, dialektik va mexanik tafakkur, nominalizm va realizm, R.Dekart, Spinoza, Gegel, Feyerbax, Nitsshe, Kant, Marks kabi G‘arb falsafasining atoqli namoyondalari va ularning falsafiy ta’limotlari, nazariy qarashlari haqida batafsil ma'lumot berilgan.
Borliq falsafaning fundamental kategoriyasi: Borliq va mavjudlik tushunchasi, Inson borlig‘i, ma‘naviy borliq, Sotsial borliq tushunchasi, Harakat va ularning turlari, ijtimoiy harakat tushunchasi, Tabiat va jamiyat, ularning o‘zaro aloqasi, Rivojlanish va taraqqiyot tushunchalari, Qonun va qonuniyat tushunchalari, Tabiat, jamiyat va inson tafakkurida amal qiluvchi qonunlar, Borliqning asosiy shakllari, Xulosa chiqarishning ijtimoiy sababi, «O‘z-o‘zini anglash» tushunchasi, Falsafiy fikrlashning muhim shakllari, Mantiq, tafakkur, borliq va yo‘qlik, mavjudlik va nomavjudlik, harakat, fazo, vaqt, makon va zamon, umumiylik, xususiylik va yakkalik kabi falsafiy tushunchalarning mazmuni va mohiyati, hamda ularning o‘zaro aloqalari va rivojlanishi qonuniyatlari chuqur tahlil qilingan.
Olamning universal aloqalari va rivojlanishi. Falsafaning qonun va kategoriyalari: Olamning universal aloqalari va rivojlanishi, dialektika, inson va jamiyat hayotida o‘zaro aloqalar, harakat, o‘zgarish, ziddiyat va rivojlanish tushunchalari, qonun va qonuniyat tushunchalari, tabiat, jamiyat va inson tafakkurida amal qiluvchi qonunlar, borliqning rivojlanish mexanizmlari, dialektikaning asosiy qonunlari, «Inson-mashina» va boshqa tushunchalar, dialektikada mulohaza, xulosa chiqarish, almashtirish va boshqa mantiqiy usullar, insonning ijtimoiy-siyosiy va ma‘naviy mohiyati hamda umuminsoniy qadriyatlarning ahamiyati va ularning jamiyat hayotidagi roli, falsafiy antropologiya (inson falsafasi), falsafaning predmeti, maqsadi va vazifalari, axloqiy madaniyat va qadriyatlar, nikoh va oilaning axloqiy asoslari, tabiat va texnogen tsivilizatsiya estetikasi, globallashuv va global muammolar, falsafaning qonun va kategoriyalari, dialektika, mulohaza, xulosa chiqarish, axloqiy tarbiya, etika, estetika va mantiq fanlarining aloqadorligi, jahon falsafasi, milliy falsafa, falsafaning o‗ziga xosligi va boshqa masalalar chuqur tahlil qilingan.
Falsafiy antropologiya(Inson falsafasi): Sharq va g‘arb falsafasida inson muammosi haqidagi qarashlar, falsafiy antropologiyaning predmeti, maqsadi va vazifalari, inson, odam, shahs, individ va individuallik tushunchalari, insonga bo‘lgan yondashuvlar (introvertiv va ekstrovertiv, kontseptsiyalar: biologizatorlik va sotsiologizatorlik), inson borlig‘i, uning hayoti va yashashdan maqsadi, suitsid, shaxs tushunchasi, xarizmatik, passionar shaxs tushunchalari, falsafaning bosh masalasi – «hamma narsa nima?», inson va uning borlig‘i o‘rtasidagi o‘zaro aloqa va ziddiyatlar.
Yangi davr falsafasining asosiy yo‘nalishlari: Nemis falsafasi, nemis mumtoz falsafasi, I.Kant, Gegel, Feyerbax va boshqa falsafaning asosiy vakillarining qarashlari va ta'limotlari.
Borliq falsafaning fundamental kategoriyasi: Borliq va mavjudlik tushunchasi, inson borlig‘i, ma‘naviy borliq, sotsial borliq, harakat va uning turlari, tabiat va jamiyat, ularning o‘zaro aloqasi, rivojlanish, dialektika, mulohaza, xulosa chiqarish, falsafiy kategoriyalar: sabab va oqibat, zaruriyat va tasodif, imkoniyat va voqelik, mazmun va shakl, butun va qism, element, struktura va sistema, umumiylik, xususiylik va yakkalik.
Olamning universal aloqalari va rivojlanishi. Falsafaning qonun va kategoriyalari: Olamning universal aloqalari va rivojlanishi, dialektika, inson va jamiyat hayotida o‘zaro aloqalar, harakat, o‘zgarish, ziddiyat va rivojlanish tushunchalari, qonun va qonuniyat tushunchalari, tabiat, jamiyat va inson tafakkurida amal qiluvchi qonunlar, borliqning rivojlanish mexanizmlari, dialektikaning asosiy qonunlari, «Inson-mashina» va boshqa tushunchalar, dialektikada mulohaza, xulosa chiqarish, axloq, estetika va mantiq fanlarining aloqadorligi, jahon falsafasi, milliy falsafa, falsafaning o‘ziga xosligi va boshqa masalalar chuqur tahlil qilingan.