Қорақалпоқ этикетида анъанавийлик ва янгилик (этнографик тахлил)
Ushbu dissertatsiya avtoreferati O'zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Tarix instituti huzuridagi Ilmiy darajalar beruvchi DSc 02/30.12.2019. Tar.56.01 raqamli Ilmiy Kengashi va Qoraqolpog'iston gumanitar fanlar ilmiy-tadqiqot instituti tomonidan tayyorlangan. Utebaev Madiyar Berdibayevichning «Qoraqalpoqlar etiketida an'anaviy-lik va yangilik (etnografik tahlil)» mavzusidagi dissertatsiyasining qisqacha mazmuni, maqsad va vazifalari, tadqiqot usullari, ilmiy yangiligi hamda amaliy ahamiyati bayon etilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi va zarurati, tadqiqotning O'zbekiston Respublikasi davlat siyosati va ilmiy-texnik rivojlanish ustuvor yo'nalishlariga mosligi, mavzuning o'rganilganlik darajasi, ilmiy yangiligi va amaliy ahamiyati haqida ma'lumot beradi.
- Asosiy mazmun: Dissertatsiyaning asosiy qismi uchta bobdan iborat. Birinchi bobda «Etiket muammosini o'rganish nazariyasi va tarixshunosligi» mavzusi yoritilgan. Ikkinchi bobda «Qoraqalpoqlarining ijtimoiy turmushida etiket» mavzusi, ya'ni kundalik hayotdagi an'anaviy etiket me'yorlari va ularning xususiyatlari, qabul qilingan urf-odatlar va marosimlar tahlil qilingan. Uchinchi bob «An'anaviy qoraqalpoq oilasida ichki oilaviy munosabatlar etiketida» mavzusiga bag'ishlangan bo'lib, oila a'zolarining o'zaro munosabatlari, ularning etiket qoidalari va urf-odatlar tahlil etilgan.
- Xulosa: Dissertatsiyada olib borilgan tadqiqotlar natijasida qoraqalpoqlar etiketining kundalik va marosimiy hayotida an'anaviy va zamonaviy jihatlar aniqlangan. Tadqiqotda qoraqalpoq etiketining milliy o'ziga xos jihatlari, ularning ijtimoiy hayotda aks etishi, transformatsiyasi va taraqqiyot bosqichlari ochib berilgan. Tadqiqot natijalarining amaliy ahamiyati ham ko'rsatib o'tilgan.
- Tavsiyalar: Qoraqalpoqlar an'anaviy etiketini o'rganish bo'yicha olib borilgan tadqiqotlar asosida tavsiyalar berilgan. Jumladan, o'quv qo'llanmalar ishlab chiqish, ommaviy axborot vositalarida etiket haqida ma'lumotlarni keng yoritish hamda turizm sohasini rivojlantirishda foydalanish taklif etilgan.