Научные основы совершенствования технологических методов обработки деталей машин

Ushbu maqola mashinasozlikda detallarni qayta ishlashning ilmiy asoslarini o‘rganadi. Unda detalllarni tayyorlash hamda ulardan foydalanish jarayonlaridagi ta'sirlarning o'zaro o'xshashligi ko'rsatib berilgan. Tayyorlash jarayonida qo'llaniladigan turli usullar, jumladan mexanik, fizik, kimyoviy va ularning kombinatsiyalari, shuningdek, ishqalanish yuzalarining o'z-o'zini sozlash qobiliyati haqida batafsil tushuntirilgan. Maqolada, shuningdek, qiyin ishlov beriladigan materiallarning mexanik ishlov berishdagi qiyinchiliklari va ish unumdorligini oshirish zarurati tufayli paydo bo'lgan kombinatsiyalangan ishlov berish usullari ham yoritilgan. Yo'nalishga qarab qismlarga mexanik, fizik, kimyoviy ta'sirlarni tanlab qo'llash kerakligi ta'kidlanadi. Qayta ishlash jarayonlarining takomillashtirilishi, yangi usullarning kashf qilinishi ta'kidlangan.

Asosiy mavzular

• Qayta ishlash usullari va ularning asosiy tamoyillari: Detallarni qayta ishlash deganda texnologik tizimning barcha elementlari, tartibi va rejimlari tushuniladi. Qayta ishlashning deyarli barcha usullari mexanik, jismoniy, kimyoviy yoki ularning kombinatsiyalangan ta'siriga asoslanadi. Bu ta'sirlar jismoniy xususiyatlarini o'zgartirishga qaratilgan.
• Detallarning ekspluatatsiyadagi ta'sirlari: Har qanday tayyorlangan detal o'zining ma'lum bir funksional vazifasiga ega. Foydalanish jarayonida detallar mexanik, jismoniy yoki kimyoviy ta'sirlarga duch keladi, bu esa ularning o'zaro joylashuvini o'zgartirishga, aniqlikni yo'qotishga va ba'zan mashinalarning buzilishiga olib keladi.
• Ishqalanish yuzalarining o'z-o'zini sozlash: Detallarning ishqalanish yuzalari, ayniqsa ularning ishlov berishdan keyingi holati, ularning muvozanatli holatini ta'minlaydigan moslashuv jarayoni sifatida qaralishi mumkin. Bu esa detalllarning chidamliligini oshirishga yordam beradi.
• Qayta ishlash usullarini takomillashtirish: Qiyin ishlov beriladigan materiallar bilan ishlashdagi qiyinchiliklar va mehnat unumdorligini oshirish zarurati kombinatsiyalangan ishlov berish usullarini rivojlanishiga olib keldi. Detallarning chidamliligini oshirish uchun yangi ishlov berish usullari va texnologiyalari joriy etiladi.