Митохондрияларнинг ион-транспорт тизимларига айрим флавоноидларнинг таъсир механизмлари

Ushbu dissertatsiya avtoreferati O'zbekiston Milliy universiteti huzuridagi Biofizika va Biokimyo institutida tayyorlangan. Tadqiqot O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Oliy attestatsiya komissiyasida ro'yxatga olingan va biologiya fanlari bo'yicha falsafa doktori (PhD) darajasini olish uchun taqdim etilgan. Ishda 4 ta asosiy bo'lim mavjud bo'lib, ularda mitoxondriyalardagi ion tashish tizimlari va biologik faol moddalar ta'sir mexanizmlari, tadqiqot materiallari va usullari, hamda olingan natijalar tahlil qilingan.

Asosiy mavzular

• Mitoхондрияларда ионлар транспорти ва уларга биологик фаол моддаларнинг таъсир механизмлари: Ushbu bo'limda mitoxondriyalarning funksiyasi, ularning hujayra fiziologiyasidagi o'rni, mitoxondrial ion transport tizimlarining regulyatsiya mexanizmlari, Ca2+-bog'liq PTP va mitoKATP-kanali tuzilishi hamda funksiyalari haqida zamonaviy adabiyotlar tahlil qilingan. Shuningdek, o'simlik flavonoidlarining jigar mitoxondriyalari funksiyalariga ta'siri yoritilgan.
• Mitoхондриялар функционал ҳолатини аниқлашда тадқиқот материаллари ва усуллари: Bu bo'limda tadqiqotlarni amalga oshirish bosqichlari, foydalanilgan materiallar va usullar keltirilgan. Jumladan, kalamush jigardan mitoxondriyalarni ajratish usullari, ularning Ca2+-bog'liq PTP va mitoKATP-kanal faolligini aniqlash usullari, lipidlar peroksidlanishi va passiv ion o'tkazuvchanligini aniqlash metodlari, shuningdek, nafas olish va oksidativ fosforilalashni o'lchash usullari batafsil bayon etilgan.
• Mitoхондриялар ион-транспорт тизимига флавоноидларнинг таъсир механизмларини тадқиқ қилиш: Uchinchi bo'limda in vitro sharoitida to'rtta flavonoid (oroksilin A, lyuteolin, pulicarin va izoramnetin)ning jigar mitoxondriyalari PTP va mitoKATP-kanal faolligiga, nafas olishiga va oksidativ fosforilalashiga hamda lipid peroksidlanishiga ta'siri o'rganilgan.
• Flavonoidlar va mitoхондрияларнинг мембранавий xossalari: Oxirgi bo'limda flavonoidlarning mitoхондрияlar membranalarning passiv ion o'tkazuvchanligiga ta'siri o'rganilgan. Shuningdek, olingan natijalar tahlili asosida flavonoidlarning antioksidant va sitoprotektor xossalari ko'rsatilgan.