Илмий матнда сўз тартиби
Ushbu kitob "Ilm-fan va innovatsiya" mavzusida o'tkazilgan ilmiy-amaliy konferensiya materiallarini o'z ichiga oladi. Unda O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi hamda Qarshi davlat universiteti tomonidan tashkil etilgan tadbirda taqdim etilgan ma'ruzalar va maqolalar jamlangan. Kitobda ilm-fan va innovatsiyaning turli jihatlari, jumladan, ta'lim-tarbiya, tilshunoslik, adabiyotshunoslik, ijtimoiy-pedagogik muammolar, sport, shaxsni rivojlantirish kabi keng qamrovli mavzular yoritilgan. Shuningdek, buyuk o'zbek adibi Abdulla Qodiriyning ijodiy merosi va she'riyatidagi millat qayg'usi ham tahlil qilingan. Kitobning yakunida foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati berilgan.
Asosiy mavzular
- Shaxsni intellektual rivojlantirishning ijtimoiy-pedagogik muammosi: Ushbu mavzu shaxsni intellektual rivojlantirishning ijtimoiy-pedagogik jihatlarini tahlil qiladi. Kitobda ushbu muammoning dolzarbligi, uni yechish yo'llari va zamonaviy ta'lim tizimida o'rni haqida fikr yuritiladi.
- Bolalarning deviyatsiyaga moyilligini tashxislash usullari: Ushbu mavzu bolalarda uchraydigan deviyant (buziluvchan) xulq-atvorlarning sabablari, ularni aniqlash va tashxislash usullari haqida ma'lumot beradi.
- O'qituvchi va o'quvchilar o'rtasida konfliktlarning kelib chiqish sabablari: Mazkur mavzu ta'lim-tarbiya jarayonida o'qituvchi va o'quvchilar o'rtasida yuzaga keladigan tushunmovchiliklar va kelishmovchiliklarning asosiy sabablarini o'rganadi.
- Sharq mutafakkirlari asarlarida farzandlarga ota-ona munosabatlarining yoritilishi: Ushbu mavzu Sharq allomalarining asarlarida ota-onaning farzand tarbiyasiga bo'lgan munosabati, ularga qo'yiladigan talablar va ularning ahamiyati haqida so'z yuritadi.
- Sportchi temperamentining faoliyat natijasiga ta'siri: Kitobda sportchilarning temperament xususiyatlari va bu xususiyatlarning sport faoliyati natijasiga qanday ta'sir ko'rsatishi tahlil qilinadi.
- XVI asr harbiy sohasi tarixidan (Buxoro xonligi misolida): Mazkur mavzu XVI asrdagi Buxoro xonligi harbiy tizimi, qo'shin tuzilishi va jangovar faoliyati tarixini o'rganadi.
- Bolalar tarbiyasida oila va jamoaning o'rni: Ushbu mavzu bolaning shaxs sifatida shakllanishida oila muhitining va kengroq ijtimoiy muhit (jamoa)ning ahamiyati hamda ta'sirini tadqiq etadi.
- «CHА ЦЗИН» - birinchi traktat o'ziga xos jihatlari: Ushbu mavzu qadimiy Xitoy falsafiy va tibbiyot traktati hisoblanmish "CHA TSZIN" asarining o'ziga xos jihatlari, uning mazmun-mohiyati haqida ma'lumot beradi.
- Janubiy O'zbekiston shaharlari o'rta asrlar misolida: Mazkur maqola o'rta asrlardagi Janubiy O'zbekiston shaharlari, ularning ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy hayoti haqida qimmatli ma'lumotlarni taqdim etadi.
- Markaziy Osiyo mintaqasida tinchlik va xavfsizlikni ta'minlash: Ushbu mavzu Markaziy Osiyo mintaqasida tinchlik va xavfsizlikni mustahkamlashning ahamiyati, usullari va xalqaro hamkorlikning roli haqida so'z yuritadi.
- Ta'lim jarayonini tashkil etish va boshqarishning samaradorligini oshirish: Kitobda ta'lim jarayonini samarali tashkil etish va boshqarishning zamonaviy usullari, boshqaruv tizimini takomillashtirish yo'llari ko'rib chiqiladi.
- Mustaqillik yillarida O'zbekistonning xorijiy mamlakatlar bilan sog'liqni saqlash sohasidagi hamkorligi: Mazkur mavzu O'zbekistonning mustaqillik yillarida xorijiy davlatlar bilan sog'liqni saqlash sohasida amalga oshirgan hamkorliklari, erishgan yutuqlari haqida ma'lumot beradi.
- Ilmiy matnda so'z tartibi: Ushbu mavzu ilmiy matnlarda so'zlar tartibining o'rni, uning grammatik va sintaktik ahamiyati, shuningdek, kommunikativ vazifasi haqida nazariy ma'lumotlar beradi.
- Abdulla Qodiriy she'rlarida millat qayg'usi: Ushbu maqola buyuk o'zbek adibi Abdulla Qodiriyning she'riy ijodini tahlil qilib, uning she'rlarida aks etgan milliy g'urur, vatanparvarlik va xalq dardini ochib beradi.
- O'zbek tilshunosligida birikma va unga doir dolzarb masalalar: Kitobda o'zbek tilshunosligida birikmalarning tuzilishi, turlari va ularga oid dolzarb ilmiy muammolar yoritilgan.
- O'rta asr shoirlari ijodida onomastik birliklar: Mazkur mavzu o'rta asr shoirlari ijodida nomlar, joy nomlari va boshqa onomastik birliklarning qo'llanilishi va ularning badiiy ahamiyatini tadqiq etadi.
- Maktabgacha yoshdagi bolalar nutqini o'stirishning lingvistik asoslari: Ushbu mavzu maktabgacha yoshdagi bolalarning nutqini rivojlantirishning lingvistik va uslubiy jihatlarini o'rganadi.
- Adabiyotshunos olimning adabiy ijod yo'li: Mazkur maqola taniqli adabiyotshunos olimning hayoti, ijodiy faoliyati va ilmiy merosi haqida ma'lumot beradi.
- Adabiyotda metafora: Ushbu mavzu adabiy asarlarda metaforaning qo'llanilishi, uning badiiy tasvir vositasi sifatida ahamiyati va turlari haqida so'z yuritadi.
- Chingiz Aytmatovning "Tog'lar kulayotgan zamon" romani: Kitobda Chingiz Aytmatovning mashhur romani "Tog'lar kulayotgan zamon"ning bosh g'oyasi, qahramonlari va badiiy xususiyatlari tahlil qilinadi.
- Romanlarning badiiy jihatlari: Ushbu mavzu roman janrining badiiy xususiyatlari, til va uslubning o'rni, qahramonlar obrazini yaratish texnikasi haqida so'z yuritadi.
- Peshlavhalarda nolisoniy vositalarning o'rni: Mazkur maqola turli peshlavhalarda, jumladan, reklama va nomlarda ishlatiladigan nolisoniy vositalarning (ramzlar, obrazlar) ahamiyatini o'rganadi.
- Ijodda ramz va obraz: Ushbu mavzu ijodiy asarlarda ramz va obrazlarning qo'llanilishi, ularning ma'no qatlamlarini ochishdagi roli haqida so'z yuritadi.
- Qori Rahmatullo Vouz hayoti va ilmiy merosi: Mazkur maqola atoqli alloma Qori Rahmatullo Vouzning hayoti, ilmiy faoliyati va merosi haqida ma'lumot beradi.
- Nusxalar va o'xshashliklar: Ushbu mavzu adabiy asarlarda nusxalarning yaratilishi, ularning ma'nosi va tilshunoslikdagi o'rni haqida so'z yuritadi.
- Nutqni rivojlantirishda tilning ahamiyati: Kitobda nutqning to'g'ri va samarali rivojlanishida tilning, shu jumladan, leksik va grammatik vositalarning ahamiyati haqida ma'lumot beriladi.
- Matbuotda qisqa so'zlar lug'ati: Ushbu mavzu matbuotda keng qo'llaniladigan qisqa so'zlar, ularning ma'nolari va qo'llanilishi haqida ma'lumot beradi.
- Xorijiy tillarni o'qitishda zamonaviy usullar: Mazkur maqola xorijiy tillarni o'qitishning zamonaviy usullari, ularning samaradorligini oshirish yo'llari haqida fikr yuritadi.
- Sifat so'z turkumiga oid substativizatsiya hodisasi: Kitobda sifat so'z turkumining substativizatsiya (otlashuv) jarayoni, uning tilshunoslikdagi o'rni va ahamiyati haqida so'z boradi.