Маҳаллий хомашёлар асосида нефть ёқилғиларининг физик-кимёвий хоссаларини ростловчи модификаторлар олиш технологияси ва амалиётда қўллаш

Ushbu kitobda O'zbekistonda mavjud mahalliy xomashyolar asosida neft' va gaz mahsulotlari uchun sifat ko'rsatkichlarini yaxshilaydigan yangi turdagi organik modifikatorlarni olish texnologiyalarini ishlab chiqish va ularni amaliyotda qo'llash bo'yicha olib borilgan ilmiy-amaliy ishlar, ya'ni benzinning oktaN sonini, dizel yoqilg'isining tsetan sonini oshiruvchi va korroziyaga qarshi xususiyatlarga ega bo'lgan modifikatorlarni sintez qilish, ularning fizik-kimyoviy xossalarini o'rganish, texnik-iqtisodiy samaradorligini asoslash masalalari yoritilgan.

Asosiy mavzular

  • Mahalliy xomashyolar asosida neft' va gaz mahsulotlari uchun modifikatorlar olish texnologiyasini ishlab chiqish: Ushbu mavzu doirasida izopropil spirti, epixlorogidrin, dixlorgidrin, karbamid, natriy karbonat, fusel yog'i va nitrat kislota kabi mahalliy xomashyolar asosida oktaN va tsetan sonini oshiruvchi hamda korroziyaga qarshi modifikatorlar sintez qilingan. Ularning fiziko-kimyoviy xossalari va samaradorligi o'rganilgan.
  • Modifikatorlarning fizik-kimyoviy xossalarini o'rganish: Sintez qilingan organik modifikatorlarning tarkibi, tuzilishi, fizik-mexanik va fizik-kimyoviy xossalari IR, NMR spektroskopiyasi va element tahlili kabi usullar yordamida aniqlangan. Jumladan, OP-10, OP-11, OP-12, OP-13, OP-14 va UNDJ-20 kabi modifikatorlar sintez qilingan va ularning xossalari o'rganilgan.
  • Modifikatorlarning amaliy qo'llanilishi va texnik-iqtisodiy samaradorligi: Sintez qilingan modifikatorlarning benzin va dizel yoqilg'ilarining sifat ko'rsatkichlariga ta'siri o'rganilgan. Xususan, OP-12 modifikatorining benzining oktaN sonini oshirishi va UNDJ-20 modifikatorining dizel yoqilg'isining tsetan sonini oshirishi hamda korroziyaga qarshi ta'siri aniqlangan. Shuningdek, ushbu modifikatorlarning O'zbekistonda ishlab chiqarilayotgan neft' va gaz mahsulotlariga qo'llashning texnik-iqtisodiy samaradorligi asoslangan.