Физика математика ва информатика

Ushbu jurnalning 2019-yil, 6-sonida O.N. Dushanboevning "Noto'g'ri geometrik tushunchalar" nomli maqolasi chop etilgan. Maqolada Evklidning uchta noto'g'ri geometrik teoremasining isboti va ulardagi xatolar tahlil qilingan. Muallif ushbu teoremalarning noto'g'ri ekanligini geometrik rasmlar va dalillar yordamida tushuntirib beradi. Maqola umumiy hisobda matematik qiziqishlarni uyg'otishga qaratilgan.

Asosiy mavzular

Noto'g'ri geometrik tushunchalar: Maqolada Evklidning noto'g'ri deb hisoblangan uchta geometrik teoremasi keltirib o'tilgan va ularning isbotidagi xatolar ko'rsatib berilgan. Birinchi teorema "O'tmas burchak ba'zida to'g'ri burchakka teng", ikkinchi teorema "Barcha uchburchaklar - teng yonlilar" va uchinchi teorema "Agar ABCD to'rtburchakning A burchagi C burchakka va AB tomon AC tomonga teng bo'lsa, u xolda bu to'rtburchak parallelogrammdir" deb nomlangan. Har bir teorema uchun berilgan isbotlar tahlil qilinib, ulardagi mantiqiy xatolar aniqlangan.
Evklid geometriyasi: Maqolada qadimgi yunon matematigi Evklid va uning asarlari haqida qisqacha ma'lumot berilgan. Evklidning mashhur "Boshlanish" kitobidan tashqari, musiqa va fizika bo'yicha ham kitoblar yozganligi, ammo ulardan faqat beshtasi saqlanib qolganligi aytilgan. "Pseudaria" kitobining mavjudligi va unda noto'g'ri isbotlar muhokama qilinganligi haqidagi taxminlar keltirilgan.
Geometrik isbotlardagi xatolar: Maqolaning asosiy qismini tashkil etuvchi uchta teorema uchun berilgan geometrik isbotlardagi xatolarni tahlil qilish va tushuntirish o'rin olgan. Chizmalar yordamida isbotlarning qanday qilib noto'g'ri xulosalarga olib kelishi ko'rsatib berilgan. Xususan, birinchi teoremada nuqtalarning joylashuvi, ikkinchisida bissektrisaning holati va uchinchisida chizmalarning noto'g'riligi sababli isbotlar noto'g'ri bo'lganligi ta'kidlangan.