Тижорат банклари фаолиятида рискларни бошқариш усулларини такомиллаштириш
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi tijorat banklari faoliyatida risklarni boshqarish usullarini takomillashtirishga bag'ishlangan. Tadqiqotda bank risklarining nazariy asoslari, ularning tasnifi va zamonaviy boshqaruv usullari tahlil qilingan. Oʻzbekiston bank tizimida risklarni boshqarishning joriy holati va uni yaxshilash boʻyicha amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan. Xususan, kredit risklarini boshqarish, valyuta kursi oʻzgarishlarining banklar aktivlariga taʼsiri, isteʼmol va ipoteka kreditlari risklarini baholash kabi masalalar atroflicha oʻrganilgan. Tadqiqot natijasida risklarni kamaytirish va banklar moliyaviy barqarorligini oshirishga qaratilgan ilmiy-amaliy takliflar berilgan.
Asosiy mavzular
- Bank risklarining nazariy asoslari: Bank risklarining umumiy tushunchasi, mohiyati, tasnifi va ularning iqtisodiy ahamiyati tahlil qilingan. Risklarni boshqarishning klassik va zamonaviy nazariy yondashuvlari koʻrib chiqilgan.
- Tijorat banklari faoliyatida risklarni boshqarish usullarini takomillashtirish: Oʻzbekiston tijorat banklarida risklarni boshqarishning amaldagi tizimi, xususan, kredit risklari, valyuta risklari va operatsion risklarni boshqarish usullari tahlil qilingan. Xalqaro tajriba va mamlakatimiz banklari faoliyati misolida risklarni kamaytirish boʻyicha takliflar ishlab chiqilgan.
- Kredit risklarini boshqarish va baholash: Kredit risklarining turlari, ularning yuzaga kelish sabablari va taʼsir doirasi oʻrganilgan. Mijozning kreditga layoqatliligini baholashda qoʻllaniladigan modellalar (jumladan, Blek-Shoulz modeli) tahlil qilingan va ularni takomillashtirish boʻyicha tavsiyalar berilgan.
- Banklar kapitalining yetarliligi va moslashuvchanligi: Banklarning kapital yetarliligi va kapital moslashuvchanligini baholashning ahamiyati, mezonlari va uni oshirish yoʻllari koʻrib chiqilgan. Banklar faoliyatida risklarni kamaytirishda kapitalning roli tahlil qilingan.