Chizma geometriya

Ushbu kitob "Chizma Geometriya" fanining "Perspektiva" bo'limiga bag'ishlangan bo'lib, unda perspektivaning nazariy asoslari, turlari, yasash usullari va metrik masalalarni yechish usullari atroflicha yoritilgan. Kitobda perspektiv geometrik apparat, perspektiva turlari, chiziqli va tekislik perspektivalari, pozitsion va metrik masalalar, perspektiv masshtablar, shuningdek, perspektiv tasvir qurish usullari, jumladan, radial va arxitektorlar usullari batafsil bayon etilgan.

Asosiy mavzular

1-MA'RUZA. Perspektivaning maqsad va vazifalari. Perspektiva turlari. Perspektiva yasashning geometrik apparati.Geometrik shakllarning perspektivasi: Ushbu ma'ruza perspektiva fanining maqsad va vazifalarini, uning turlarini va perspektiva yasashning asosiy geometrik apparati hamda geometrik shakllarning perspektivasi tushunchalarini ochib beradi. Bunda perspektivaning ta'rifi, manbalari, asosiy turlari (kuzatish, havoiy, analitik, geometrik) hamda geometrik perspektivaning keng tarqalgan turlari (chiziqli, panoramali, dioramali, qubbbali, relyefli, teatral, stereoskopik, plafonli, kinoperspektiva, aeroperspektiva) batafsil ko'rib chiqiladi. Shuningdek, perspektivaning geometrik apparati, ya'ni kartina tekisligi, kartina asosi, ko'rish nuqtasi va boshqa elementlar hamda ularning o'zaro munosabatlari tushuntiriladi.
2- MA'RUZA. To'g'ri chiziq va tekislikning perspektivasi: Mazkur ma'ruza to'g'ri chiziq va tekisliklarning perspektiv tasvirini yasash qoidalariga bag'ishlangan. Bunda to'g'ri chiziqlarning umumiy va xususiy vaziyatlari, ularning kartinaga nisbatan joylashishiga qarab perspektiv tasvirlarini yasash usullari ko'rib chiqiladi. Shuningdek, tekisliklarning turli vaziyatlardagi perspektiv tasvirlarini, xususan, ular o'zaro parallel yoki kesishuvchi bo'lganda ularning kesishish chiziqlarini yasash qoidalari ham tushuntiriladi.
3-Ma'ruza. Perspektivada pozitsion va metrik masalalar yechish. Perspektiv masshtablar: Ushbu ma'ruza perspektivada pozitsion va metrik masalalar yechish usullarini va perspektiv masshtablarni o'rganishga qaratilgan. Perspektivada obyektlarning fazodagi vaziyatlarini aniqlash, to'g'ri chiziqlarning o'zaro vaziyatlarini aniqlash, ikki tekislikning o'zaro kesishish chizig'ini yasash, to'g'ri chiziqning tekislik bilan kesishish nuqtasini aniqlash kabi pozitsion masalalar yechish yo'llari ko'rsatiladi. Shuningdek, kenglik, balandlik va chuqurlik masshtablarini aniqlash va ulardan foydalanib perspektiv tasvirlarni yasash usullari ham bayon etilgan.
4- Mavzu. Perspektiv tasvir qurish usullari.: Mazkur mavzu perspektiv tasvir qurish usullarini, jumladan, ko'rish nuqtasini tanlash va eng yaxshi ko'rish burchagini aniqlash, radial (nurlar izi) usuli va arxitektorlar usulini o'rganishga bag'ishlangan. Kitobda obyektning plani va fasadiga asoslanib perspektiv tasvirni yasash, binolarning korobkasini perspektivda yasalishi, radial-nurlar izi usuli va "plani tushirilgan va yon devor" usullari batafsil ko'rsatib berilgan.