Ichki muhit fiziologiyasidan laboratoriya mashg'ulotlari

Ushbu o'quv-uslubiy qo'llanma Qarshi davlat universiteti Biologiya yo'nalishi magistrantlari va talabalari uchun "Ichki muhit fiziologiyasi" fanidan tayyorlangan bo'lib, unda qonning olish texnikasi, fizik-kimyoviy xossalari, qon guruhlari, rezus omili va qon guruhlarini aniqlash bo'yicha laboratoriya mashg'ulotlari keltirilgan. Qo'llanmada organizmning ichki muhiti, uning suyuqliklari, qonning tarkibi va xossalari, shaklli elementlari, gemoglobin miqdori, gematokrit ko'rsatkichi, qon guruhlari va rezus omilini aniqlash kabi muhim mavzular atroflicha yoritilgan.

Asosiy mavzular

Ichki muhit fiziologiyasi fanining oʻrganish usullari, laboratoriyada qoʻllaniladigan asbob-uskunalar: Ushbu mavzu organizmning ichki muhitini, uning tarkibiy qismlarini, tashkil etuvchi suyuqliklarni va ularni oʻrganish usullarini, laboratoriya ishlarida qoʻllaniladigan asosiy asbob-uskunalarni o'z ichiga oladi. Fiziologik laboratoriyalarda qonning morfologik va biokimyoviy tarkibini oʻrganish, serologik va bakteriologik tekshirish usullari haqida ma'lumot beriladi.
Odam barmog'idan va laboratoriya hayvonlaridan (it, quyon, kalamush va sichqon) qon olish texnologiyasi: Bu laboratoriya ishi odam va turli hayvonlardan qon olish texnikasini, jumladan, quyon qulog'idan, uvqu arteriyasidan, itdan va odamdan qon olish usullarini batafsil bayon etadi. Shuningdek, qonni fibrinsizlantirish usuli ham tushuntiriladi.
Qon plazmasi va zardobini olish. Qon zardobining bufer xususiyatlarini kuzatish: Ushbu mavzu qon plazmasini va zardobini olish usullarini, shuningdek, qon zardobining bufer xususiyatlarini kuzatishni o'z ichiga oladi. Qonning pH doimiyligini saqlashda bufer sistemalarining ahamiyati va ularning ishlash mexanizmi tushuntiriladi.
Qonning shaklli elementlarini oʻrganish. Mazoklar tayyorlash va ularni boʻyash: Qonning shaklli elementlari, jumladan, eritrotsitlar, leykotsitlar va trombotsitlar haqida ma'lumot beradi. Shuningdek, qondan surtma tayyorlash va ularni bo'yash usullari, jumladan, Romanovskiy-Gimza, May-Gryunvald kabi usullar batafsil bayon etilgan.
Qonni fizik-kimyoviy tekshirish usullari: qonning rang koʻrsatkichi, eritritsitlarning cho'kish tezligi va qonning yopishqoqligini aniqlash: Ushbu mavzu qonning rang koʻrsatkichini hisoblash, eritrotsitlarning choʻkish tezligini Pachenkov usuli boʻyicha aniqlash hamda qonning yopishqoqligini viskozimetr yordamida aniqlash kabi fizik-kimyoviy tekshirish usullarini tushuntiradi.
Gemoglobin miqdorini aniqlash: gematin (Sali) usuli va fotometriya usuli: Mavzu Sali gemometri yordamida gemoglobin miqdorini aniqlash hamda fotoelektrokolorimetr yordamida gemoglobin miqdorini aniqlash usullarini bayon etadi.
Qonning shaklli elementlari miqdorini aniqlash. Eritrotsitlar, leykotsitlar va trombotsitlarning sonini sanash: Bu laboratoriya ishi eritrotsitlar, leykotsitlar va trombotsitlarni sanash uchun ishlatiladigan kameralar va suyultirgichlar haqida ma'lumot beradi. Shuningdek, har bir hujayra turini sanash usullari va ularning hisoblash formulalari keltirilgan.
Qonning gematokrit koʻrsatkichini aniqlash: Ushbu mavzu qonning gematokrit koʻrsatkichini aniqlash usullarini bayon etadi. Gematokrit koʻrsatkichi – qonning shaklli elementlari miqdorining sof qonning plazma miqdoriga nisbatining % larda ifodalanishidir.
Qon guruhlari (AVO sistemalari) ni, rezus omil (Rh) va ivish tezligini aniqlash: Ushbu mavzu qon guruhlarini (A, B, AB, O) va rezus omilni (Rh) aniqlash usullarini bayon etadi. Shuningdek, qonning ivish tezligini aniqlash usullari ham keltirilgan.