Алишер Навоий “Оққўюнли мухлислар девони” ва унинг давр адабий муҳитида тутган ўрни

Ushbu dissertatsiya 15-asrda yashagan oʻzbek mumtoz shoiri Alisher Navoiyning "Oqqoʻyunli muxlislar devoni" asari va oʻsha davrdagi adabiy muhitdagi oʻrni, uning til xususiyatlari hamda boshqa devonlari bilan qiyosiy tahlilini oʻz ichiga oladi. Tadqiqotda Alisher Navoiyning ijodiy faoliyati, ayniqsa uning yoshlik va oʻsmirlik davridagi gʻazallari, ularning ijtimoiy-siyosiy, madaniy muhit bilan bogʻliqligi, shuningdek, asarning matnshunoslik va adabiyotshunoslik nuqtai nazaridan ahamiyati chuqur oʻrganilgan.

Asosiy mavzular

• Alisher Navoiy ijodining "Oqqoʻyunli muxlislar devoni" asari va davr adabiy muhitidagi oʻrni: Dissertatsiyada Alisher Navoiyning "Oqqoʻyunli muxlislar devoni" asari asosida uning ijodiga boʻlgan qiziqishning hududiy kengligi, devonga kiritilgan sheʼrlar xronologiyasi, yaratilish tarixi va sanasi, devondagi lirik sheʼrlar orqali Navoiy ijodxonasi, shoirning taxminan 26-30 yosh oraligʻidagi lirikasining mazmun-mohiyati hamda badiiy mahorati tadqiq etiladi. Shuningdek, devonning shakli va mazmuni, oʻziga xosligi hamda Navoiy ijodini oʻrganishdagi ahamiyati belgilanadi.
• Devonning til xususiyatlari va qiyosiy tahlili: Tadqiqotda Alisher Navoiyning "Oqqoʻyunli muxlislar devoni" matni va uning oʻsha davrdagi boshqa turkiy tillar bilan qiyosiy-tipologik tahlili amalga oshiriladi. Jumladan, devonning oʻziga xos jihatlari, til xususiyatlari, sharqiy va gʻarbiy turkiy tillar bilan oʻxshash va farqli jihatlari, shuningdek, "Oqqoʻyunli muxlislar devoni"ning boshqa devonlar bilan matniy qiyosi oʻrganiladi.
• Navoiy ijodining oʻrni va taʼsiri: Dissertatsiyada Alisher Navoiyning ijodi nafaqat oʻzbek adabiyoti, balki butun turkiy tildagi ijod ahliga taʼsiri, uning Sharq sivilizatsiyasi, tafakkuriga qoʻshgan hissasi yoritiladi. Shuningdek, "Oqqoʻyunli muxlislar devoni"ning Oʻrta Osiyo, Yaqin Sharq va boshqa hududlardagi adabiy muhitlarga taʼsiri, Navoiy shaxsiyatiga boʻlgan qiziqishning oʻrni ham oʻrganiladi.