Umumiy entomologiya
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan «Umumiy Entemologiya» fanidan amaliy mashg'ulotlar uchun o'quv-uslubiy qo'llanma bo'lib, unda hasharotlarning tashqi tuzilishi, anatomiyasi, fiziologiyasi, ekologiyasi, rivojlanishi va tasnifi kabi mavzular chuqur yoritilgan. Qo'llanma talabalarga hasharotlar dunyosini ilmiy asosda o'rganishda yordam beradi.
Asosiy mavzular
- Hasharotlarning tashqi ko'rinishi va muskullarning tuzilishi: Bu mavzuda hasharotlarning umumiy tashqi ko'rinishi, teri qoplamining tuzilishi, muskullarning joylashishi va vazifasi haqida ma'lumot beriladi.
- Hasharotlarning bosh va o'simtalarini, og'iz apparati tuzilishi: Hasharotlarning bosh qismi, undagi organlar, og'iz apparatining turlari va tuzilishi, shuningdek, mo'ylovlar va ko'zlar haqida ma'lumot beradi.
- Hasharotlarning ko'krak bo'limi va undagi organlarning tuzilishi: Ushbu mavzu hasharotlarning ko'krak qismining tuzilishi, oyoqlari, qanotlari va ularning turlari hamda vazifalari haqida ma'lumot beradi.
- Hasharotlarning qorin bo'limi, ovqat hazm qilish va ayirish sistemasi tuzilishi: Qorin bo'limining tuzilishi, ovqat hazm qilish va ayirish sistemalarining funksiyalari hamda tuzilishi batafsil yoritilgan.
- Hasharotlarning qon aylanish va nafas olish tizimlarining tuzilishi: Hasharotlarning qon aylanish sistemasi, gemolimfa, nafas olish tizimi (traxeya sistemasi) va ularning tuzilishi hamda vazifalari tushuntirilgan.
- Hasharotlarning ko'payish usullari: Hasharotlarning jinsiy va jinssiz ko'payish usullari, partenogenez, poliembroniya kabi hodisalar, shuningdek, jinsiy organlarining tuzilishi va tuxum qo'yish usullari yoritilgan.
- Hasharotlarda postembrional rivojlanish davrlari. Lichinka va g'umbak turlari: Hasharotlarda tuxumdan lichinkaga, lichinkadan g'umbakka, g'umbakdan imogaga o'tish jarayoni, metamorfozning turlari va lichinka hamda g'umbaklarning tuzilishi haqida ma'lumot beradi.
- Hasharotlar ekologiyasining asosiy tushunchalari. Atrof muhit omillari. Abiotik, biotik omillar bilan munosabatlari: Hasharotlar va ularning atrof-muhit bilan o'zaro munosabatlari, ekologik omillar (abiotik va biotik)ning hasharotlarga ta'siri tahlil qilingan.
- Biotik omillar. Hasharotlarga ozuqaning ekologik omil sifatida ta'siri: Hasharotlarning oziqlanish usullari, monofag, oligofag, polifag hasharotlar, ularning ozuqa zanjirlari va o'simliklarga yetkazadigan zararlari haqida ma'lumot beradi.
- Atamalar lug'ati: Qo'llanmada ishlatilgan barcha ilmiy atamalar va ularning qisqacha ta'riflari keltirilgan.