Эртапишарликка, адаптив қобилиятга йўналтирилган помидорни (L. esculentum Mill.) етиштириш технологияси ва селекциясининг илмий асослари
Ushbu avtoreferat N.J. Nurmatovning pomidor (L. esculentum Mill.) ning ertapisharlik va adaptiv qobiliyatga yo'naltirilgan nav va duragaylarini yaratish, yetishtirish texnologiyasi va seleksiyasining ilmiy asoslariga bag'ishlangan doktorlik dissertatsiyasining qisqacha mazmunini o'z ichiga oladi. Tadqiqotda pomidor seleksiyasining dolzarb muammolari, xususan, quruq subtropik sharoitlarga mos ertapishar nav va duragaylarni yaratish, ularning genetik xususiyatlari, o'zgaruvchanligi va seleksiyada foydalanish usullari o'rganilgan. Tadqiqot natijasida yangi ertapishar, transportbop va yuqori hosilli pomidor navlari va duragaylari yaratilgan bo'lib, ular Davlat reyestriga kiritilgan va qishloq xo'jaligida qo'llanilish tavsiya etilgan.
Asosiy mavzular
- Pomidor seleksiyasi va yetishtirish texnologiyasining ilmiy asoslari: Tadqiqot pomidorning ertapisharligi, adaptiv qobiliyati va hosildorligini oshirishga qaratilgan bo'lib, bu borada dunyo va O'zbekiston seleksiyachilarining ilmiy ishlari o'rganilgan. Quruq subtropik iqlim sharoitiga mos keladigan nav va duragaylarni yaratish usullari, ularning genetik xususiyatlari va seleksiyadagi ahamiyati tahlil qilingan.
- Ertapishar va adaptiv pomidor navlari va duragaylarini yaratish va seleksiyasi: Ushbu qismda ertapishar va adaptiv qobiliyatga ega pomidor nav va duragaylarini yaratish bo'yicha olib borilgan tadqiqotlar, xususan, genetik materiallarni tanlash, duragaylash usullari, ularning avlodlarida hosil bo'lishi va shu kabi muhim xo'jalik belgilari bo'yicha ularning meroslanishi va dominantlik darajalari o'rganilgan.
- Qishloq xo'jaligida pomidorning iqtisodiy samaradorligini oshirish: Tadqiqotda yaratilgan yangi pomidor nav va duragaylarining hosildorligi, ularning iqtisodiy samaradorligi, ya'ni gektaridan olingan qo'shimcha hosil va olingan daromadni oshirish bo'yicha hisob-kitoblar keltirilgan. Shuningdek, ular Qishloq xo'jaligi vazirligi tomonidan tasdiqlangan davlat reyestriga kiritilganligi haqida ma'lumot berilgan.