Оқсув дарёсидаги сув олиш иншоотини лойиҳалаш
Ushbu kitob qishloq va suv xo'jaligi sohasiga bag'ishlangan bo'lib, unda Andijon qishloq xo'jalik instituti bitiruv malakaviy ishi materiallari keltirilgan. Asosiy e'tibor O'zbekiston Respublikasi qishloq xo'jaligini rivojlantirish, suv resurslaridan oqilona foydalanish, irrigatsiya tizimlarini takomillashtirish, ekologik muammolarni hal etish va gidrotexnik inshootlarni loyihalash masalalariga qaratilgan. Kitobda Oqsuv daryosidagi suv olish inshootini loyihalash, qurilish materiallari, gidrologik hisoblar, texnik-iqtisodiy asoslar, mehnat muhofazasi va favqulodda vaziyatlar kabi mavzular yoritilgan. Shuningdek, kitobda foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati va internet saytlarining manzillari ham keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Oqsuv daryosidagi suv olish inshootini loyihalash: Ushbu bo'limda inshootning fizik-geografik sharoitlari, geologik tuzilishi, gidrologik rejimi, suv resurslari, loyqa oqimi va boshqa texnik xususiyatlari batafsil ko'rib chiqiladi. Suv olish inshootining turli variantlari, shu jumladan, Soobolin tavsiya qilgan variant ham tahlil qilinadi. Optimal konstruktiv yechim tanlanadi va gidravlik hisoblar amalga oshiriladi.
- Qurilish materiallari: Ushbu bo'limda suv olish inshooti qurilishida foydalaniladigan materiallar, ularning xususiyatlari va zaxiralari haqida ma'lumot beriladi. Shag'al, qum, gelsimon tuproq, polechnik va toshlar kabi materiallarning miqdori, granulometrik tarkibi va boshqa muhim ko'rsatkichlari aniqlanadi.
- Gidrologik hisoblar: Ushbu bo'limda Oqsuv daryosining gidrologik rejimi, suv sarfi, oqim koeffitsientlari va boshqa muhim gidrologik parametrlar statistik tahlil qilinadi. Hisobiy yilni aniqlash, suv ta'minotini baholash va maksimal suv sarfini aniqlash usullari ko'rib chiqiladi.
- Texnik-iqtisodiy asoslar: Ushbu bo'limda suv olish inshootining texnik-iqtisodiy ko'rsatkichlari, kapital mablag'lar, yillik harajatlar, mehnat unumdorligi va investitsiyalarning qoplanish muddati baholanadi. Turli variantlar taqqoslanadi va eng samarali yechim tanlanadi.
- Mehnat muhofazasi va favqulodda vaziyatlar: Ushbu bo'limda qurilish va ekspluatatsiya jarayonida xavfsizlikni ta'minlash, mehnat muhofazasi qoidalari, favqulodda vaziyatlarning oldini olish va ularni bartaraf etish choralari ko'rib chiqiladi. Sel oqimi xavfi, ko'chkilar va boshqa tabiiy ofatlarga qarshi kurashish usullari bayon etiladi.
- Ekologiya: Atrof-muhit muhofazasi, ekologik muammolar, tabiatni asrash, yer va suv resurslaridan oqilona foydalanish masalalari muhokama qilinadi.