Поли(мет)акрилатлар асосида дизель ёқилғилари учун депрессор- диспергирловчи присадкалар олиш технологиясини ишлаб чиқиш
Ushbu dissertatsiya avtoreferati Axmedova Ozoda Baxronovnaning "POLI(MET)AKRILATLAR ACOSIDA DIZEL YOQILG'ILARI UCHUN DEPRESSOR-DISPERGIRLOVCHI PRISADKALAR OLISH TEXNOLOGIYASINI ISHLAB CHIQISH" mavzusidagi tadqiqot ishini yoritadi. Tadqiqotda dizel yoqilg'ilari uchun yangi avlod depressor-dispergirlovchi qo'shimchalarni ishlab chiqish texnologiyasi yaratilgan. Bu qo'shimchalar mahalliy xomashyo (polialkilakrilatlar va past molekulali polietilen) asosida sintez qilingan bo'lib, dizel yoqilg'isining past harorat ko'rsatkichlarini yaxshilaydi. Tadqiqot natijasida yaratilgan qo'shimchalar import qilinadigan qo'shimchalarni mahalliy varianti bilan almashtirish imkonini beradi va iqtisodiy samaradorlikni oshiradi. Ishda O'zbekiston Respublikasining kimyo va neft-gaz sanoatini rivojlantirishga oid davlat dasturlari va strategiyalariga muvofiqligi ham ko'rsatib o'tilgan. Avtoreferatda tadqiqotning dolzarbligi, ilmiy yangiligi, uslublari, natijalari va amaliy ahamiyati batafsil yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Dizel yoqilg'ilari uchun yangi avlod depressor-dispergirlovchi qo'shimchalarni ishlab chiqish: Tadqiqotning asosiy maqsadi polialkilakrilatlar va past molekulali polietilen asosida dizel yoqilg'ilari uchun samarali depressor-dispergirlovchi qo'shimchalarni ishlab chiqish texnologiyasini yaratishdan iborat. Bu qo'shimchalar yoqilg'ining past harorat ko'rsatkichlarini yaxshilaydi va undan foydalanish samaradorligini oshiradi.
- Mahalliy xomashyolardan foydalanish: Tadqiqotda mahalliy chiqindilar va qayta ishlanadigan xomashyolar, jumladan, "Shurtan Gaz Chemical Complex" LLC ning past molekulali polietileni va "Navoiazot" LLС ning metilmetakrilati kabi moddalar qo'shimchalar olish uchun asosiy xomashyo sifatida ishlatilgan. Bu esa import o'rnini bosish va iqtisodiy samaradorlikni oshirishga xizmat qiladi.
- Qo'shimchalarning dizel yoqilg'isiga ta'siri: Yaratilgan qo'shimchalarning dizel yoqilg'isining turli xossalariga, xususan, qotish harorati va filtrlash harorati kabi past harorat ko'rsatkichlariga ta'siri o'rganilgan. Tadqiqot natijasida qo'shimchalar yoqilg'ining bu ko'rsatkichlarini sezilarli darajada yaxshilashi aniqlangan.
- Texnologik sxemalarni ishlab chiqish: Tadqiqotda past molekulali polietilenni tozalash va ajratishning soddalashtirilgan texnologik sxemalari ishlab chiqilgan. Shuningdek, depressor-dispergirlovchi qo'shimchalarni olishning texnologik sxemalari tavsiya etilgan.