Фирибгарликнинг жиноят-ҳуқуқий ва криминологик жиҳатлари
Ushbu dissertatsiya O'zbekiston Respublikasi jinoyat qonunchiligida firibgarlik uchun javobgarlikning jinoyat-huquqiy va kriminologik jihatlarini qamrab oladi. Tadqiqotda firibgarlikning jinoyat-huquqiy va kriminologik jihatlari chuqur o'rganilgan, uning jinoyat-huquqiy ta'rifi va tarixiy rivojlanishi tahlil qilingan, shu bilan birga, jahon tajribasi asosida xorijiy davlatlar qonunchiligida firibgarlik uchun javobgarlik masalalari qiyosiy o'rganilgan. Firibgarlikni oldini olish bo'yicha takliflar va tavsiyalar ishlab chiqilgan. Dissertatsiya umumiy hajmi 156 bet bo'lib, u kirish, uchta bob, xulosa, foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati va ilovalardan iborat.
Asosiy mavzular
- Kirish: Kirish qismida tadqiqotning dolzarbligi va zarurati, mavzuning O'zbekiston Respublikasi fani va texnologiyalarini rivojlantirishning asosiy ustuvor yo'nalishlariga bog'liqligi, muammoning o'rganilganlik darajasi, tadqiqot mavzusining dissertatsiya bajarilayotgan oliy ta'lim muassasasining ilmiy-tadqiqot ishlari bilan bog'liqligi, maqsad va vazifalari, ob'ekti va predmeti, usullari, ilmiy yangiligi va amaliy natijasi, ishonchliligi, ilmiy va amaliy ahamiyati, joriy qilinganligi, natijalarning aprobatsiyasi, nashr etilganligi hamda dissertatsiyaning hajmi va tuzilishi yoritilgan.
- I bob: Firibgarlikning jinoyat-huquqiy va kriminologik jihatlari: Birinchi bobda firibgarlik tushunchasi, jinoyat-huquqiy tavsifi va rivojlanish tarixi, uning uchun javobgarlik belgilanishining ijtimoiy zaruriyati, huquqiy belgilari, ijtimoiy xavfli qilmish sifatida taqiqlanishi, ayrim xorijiy davlatlar qonunchiligidagi firibgarlik uchun javobgarlik qiyosiy tahlil qilingan.
- II bob: Firibgarlikning jinoyat-huquqiy tahlili va uni malakalash masalalari: Ikkinchi bobda firibgarlikning ob'ektiv va sub'ektiv belgilari hamda firibgarlikni malakalash masalalari tahlil qilingan. Muallif o'zining ilmiy-nazariy qarashlari va xalqaro tajribasiga tayanib, firibgarlikning bevosita ob'ekti ijtimoiy munosabatlar ekanligini, ko'char va ko'chmas mulk firibgarlik predmeti bo'lishi mumkinligini asoslab bergan.
- III bob: Jinoyatchi shaxsining firibgarlik va kriminologik tavsifi: Uchinchi bobda firibgarlikning oldini olish va jinoyatdan jazolash mexanizmlari, jinoyat qonunchiligida nazarda tutilgan normativ-huquqiy hujjatlarni takomillashtirish bo'yicha takliflar ishlab chiqilgan. Xususan, firibgarliknioldini olish bo'yicha takliflar ishlab chiqilgan, firibgarlik jinoyatchisi shaxsiga kriminologik tasnif berilgan.
- Xulosa: Xulosada tadqiqot natijalari asosida jinoyat huquqi va kriminologiya fanlari nazariyasining rivojlanishiga xizmat qiladigan takliflar bayon etilgan. Jumladan, firibgarlikning yangi turlari uchun javobgarlik belgilash va uni oldini olishda mavjud muammolarni bartaraf etishga oid tavsiyalar berilgan.