Dinshunoslik asoslari

Mazkur o‘quv qo‘llanma O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi va amaldagi qonunlari asosida, diniy siyosatdagi o‘zgarishlar, uning ijtimoiy hayotimizdagi o‘rni va ahamiyatini hisobga olgan holda tuzildi. Unda dinshunoslik fanining predmeti va vazifalari, dinning vujudga kelishi, ilk shakllari, davlat, milliy va jahon dinlari xususida fikr yuritiladi. Shu bilan birga, diniy fundamentalizm va ekstremizm, ularning maqsad va tahdidi, mamlakatimizda olib borilayotgan diniy siyosat kabi masalalar batafsil tahlil qilinadi. Ushbu qo‘llanma O‘zbekiston Respublikasi IIV Akademiyasi tinglovchilariga, oliy o‘quv yurtlarining talabalari, o‘qituvchilari, shuningdek barcha qiziquvchilarga mo‘ljallangan.

Asosiy mavzular

• DINSHUNOSLIK FANINING PREDMETI, VAZIFALARI VA XUSUSIYATLARI: Ushbu bobda dinshunoslik fanining predmeti, vazifalari va xususiyatlari, uning o‘ziga xos jihatlari, diniy ta’limot, diniy marosim va tashkilotlar hamda diniy komplekslar haqida ma’lumot beriladi. Shuningdek, dinning jamiyatdagi o‘rni va ahamiyati, diniy siyosat va uning rivojlanish jarayonlari tahlil qilinadi.
• DINNING ILK SHAKLLARI VA ULARNING INSON DUNYOQARASHIGA TA’SIRI: Bu bobda dinning vujudga kelish sabablari, ilk shakllari (totemizm, animizm, fetishizm, sehrgarlik) va ularning inson dunyoqarashiga ta’siri, diniy bilimlar rivojlanishi hamda ularning shakllanishi haqida ma’lumot beriladi. Diniy bilimlar tarixiy shakllari ham tahlil qilinadi.
• MILLIY DINLAR: Ushbu bobda Mesopotamiya, Qadimgi Misr, Qadimgi Gretsiya, Qadimgi Hindiston, Qadimgi Xitoy, Iudaizm va Zardushtiylik dinlarining vujudga kelishi, rivojlanishi, mohiyati, xususiyatlari va ta’limotlari, marosimlari haqida ma’lumot beriladi.
• BUDDAVIYLIK VA HINDUIZM: DUNYOQARASH, IJTIMOIY ASOSLARI VA XUSUSIYATLARI: Bu bobda buddaviylik va hinduiyzmlarning mohiyati, xususiyatlari, ta’limotlari va marosimlari, ularning dunyoqarashiga ta’siri, ijtimoiy asoslari hamda ular bilan bog‘liq jarayonlar tahlil qilinadi.
• XRISTIANLIK: MOHIYATI, MANBALARI VA XUSUSIYATLARI: Ushbu bobda xristianlikning vujudga kelishi, manbalari, mohiyati, xususiyatlari, ta’limoti va marosimlari, katolik, pravoslav va protestant yo‘nalishlarining o‘ziga xos jihatlari hamda ularning ijtimoiy-siyosiy hayotga ta’siri haqida ma’lumot beriladi.
• ISLOM DINI VA UNI O‘RGANISH USULLARI: Bu bobda islom dinining vujudga kelishi, Muhammad payg‘ambar va uning xizmatlari, Qur’on va Sunnatning mazmuni, islom ta’limoti, yo‘nalishlari, oqimlari va diniy huquqiy maktablari haqida ma’lumot beriladi.
• DINIY EKSTREMIZM VA FUNDAMENTALIZMGA QARSHI KURASHNING MOHIYATI, MAQSADLARI VA HUQUQIY JIHATLARI: Ushbu bobda diniy ekstremizm va fundamentalizmning mohiyati, maqsadlari va xavfi, ularga qarshi kurashning asosiy yo‘nalishlari va huquqiy jihatlari hamda O‘zbekistonda diniy ekstremizm va fundamentalizmga qarshi kurashning asosiy jihatlari tahlil qilinadi.
• MUSTAQIL O‘ZBEKISTONDA VIJDON ERKINLIGI VA UNING HUQUQIY ASOSLARI: Bu bobda jamiyatda dinning o‘rni va ahamiyati, vijdon erkinligi huquqi va uni himoya qilishning huquqiy asoslari, diniy tashkilotlarning tuzilishi va faoliyati hamda davlat bilan munosabatlari haqida ma’lumot beriladi.