Сабзининг (Daucus carota) серҳосил нав, дурагайларини танлаш ва етиштириш технологиясини такомиллаштириш (Қорақалпоғистон Республикаси шароитида)
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi O‘zbekiston Respublikasi Qoraqalpog‘iston Respublikasi sharoitida sabzi (Daucus carota)ning serhosil nav va duragaylarini tanlash hamda ularni yetishtirish texnologiyasini takomillashtirishga bag‘ishlangan. Tadqiqotda sabzining tuproq sho‘rlanishiga chidamliligi, sho‘rga chidamli nav va duragaylarni tanlash, ularni yetishtirishning eng maqbul muddatlari va samarali usullari aniqlangan. Jumladan, mahalliy va xorijiy navlarning sho‘r tuproqdagi o‘sish va rivojlanishiga ta’siri o‘rganilgan. Natijada, sho‘rga chidamli Osiyo navlarining O‘rta yer dengizi navlariga nisbatan ustunligi isbotlangan. Shuningdek, takroriy ekishda 10-20 iyul kunlari ekishning eng maqbul muddat ekanligi, shuningdek, tuproqni mulchilash usulining samaradorligi aniqlangan. Tadqiqot natijalari asosida tavsiyalar ishlab chiqilgan va mintaqadagi fermer xo‘jaliklarida joriy etilgan.
Asosiy mavzular
- Sabzining sho‘rga chidamliligi va navlarini tanlash: Tadqiqotda sabzining tuproq sho‘rlanishiga nisbatan chidamliligi o‘rganilib, Osiyo navlarining O‘rta yer dengizi navlariga nisbatan yuqori chidamliligi aniqlangan. Eng serhosil va sho‘rga chidamli navlar sifatida "Nurli-70", "Mirzoi sariq", "Ziyntli" navlari tavsiya etilgan.
- Sabzini takroriy ekish muddatlari va usullari: Takroriy ekishda sabzini 10-20 iyul kunlari ekishning eng maqbul muddat ekanligi, bu muddatda hosildorlikning yuqori bo‘lishi aniqlangan. Shuningdek, tuproqni mulchilash, ayniqsa, chirindi-glaukonit aralashmasi bilan mulchilash usulining namlikni saqlash va sho‘r bosimini kamaytirishda samarali ekanligi ko‘rsatilgan.
- Tadqiqot natijalarining joriy etilishi: Tadqiqot natijalari asosida ishlab chiqilgan tavsiyalar Qoraqalpog‘iston Respublikasi dehqon va fermer xo‘jaliklarida joriy etilib, 12% gacha rentabellikning oshishiga erishilgan.