Bоzоr iqtisоdiyotining mаzmuni vа аsоsiy bеlgilаri.bоzоr vа uning tuzilishi
Ushbu kitob bozor iqtisodiyotini chuqur o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, uning mohiyati, asosiy belgilari, afzalliklari va ziddiyatlarini tahlil qiladi. Kitobda bozor mexanizmlari, talab va taklif, raqobat, mulkchilik shakllari, davlatning iqtisodiyotga aralashuvi kabi tushunchalar batafsil yoritilgan. Shuningdek, bozor infratuzilmasi, uning elementlari va vazifalari ham ko'rib chiqiladi.
Asosiy mavzular
- Bozor iqtisodiyotining mazmuni va uning asosiy belgilari: Bozor iqtisodiyotining mohiyati, uning turli mamlakatlarda amal qilish xususiyatlari, amal qilish mexanizmi va evolyutsiyasi ko'rib chiqiladi. Xususiy mulkchilik, mehnat taqsimoti, tovar ishlab chiqarish va pul muomalasining bozor iqtisodiyotiga ta'siri tahlil qilinadi.
- Bozor iqtisodiyotida doimiy va asosiy muammolarning hal qilinishi: Bozorda nima, qancha, qanday va kim uchun ishlab chiqarish kerakligi kabi savollarga javob berish usullari tahlil qilinadi. Resurslar ta'minoti, talab va taklif nisbati, korxonalarning foyda olishga intilishi, jamiyat ehtiyojlarini qondirish kabi omillar hisobga olinadi.
- Bozor iqtisodiyotining afzalliklari va ziddiyatlari: Bozor iqtisodiyotining resurslarni samarali taqsimlashi, erkinlikni ta'minlashi, tadbirkorlikni rag'batlantirishi kabi afzalliklari ko'rsatiladi. Shu bilan birga, raqobatning susayishi, daromadlar tengsizligi, ijtimoiy himoyaning yetarli emasligi kabi ziddiyatlari ham tahlil qilinadi.
- Bozor tushunchasi va bozorning vazifalari: Bozorning mohiyati, uning tovar ayirboshlashning rivojlanishi bilan bog'liqligi, ishlab chiqaruvchilar va iste'molchilar o'rtasidagi aloqalarni bog'lash vazifasi, narxlarni shakllantirish, resurslarni taqsimlash va iqtisodiyotni tartibga solish vazifalari yoritiladi.
- Bozorning turlari va tuzilishi: Bozorlarning etuklik darajasi, sotiladigan mahsulot turi, sub'ektlar xususiyatlari, miqyosi va iqtisodiy aloqalar xarakteriga ko'ra turlari (mahalliy, milliy, hududiy, jahon bozorlari) ko'rib chiqiladi. Shuningdek, iste'mol tovarlari bozori, resurslar bozori, valyuta bozori, fond birjalari, ilmiy-texnika ishlanmalari bozori kabi turlari ham tahlil qilinadi.
- Bozor infratuzilmasi va uning unsurlari: Bozor infratuzilmasining mohiyati, uning bozor aloqalarini o'rnatish va amalga oshirishga xizmat qiluvchi muassasalar tizimi ekanligi ta'kidlanadi. Ombor xo'jaligi, transport, aloqa, birjalar, auktsionlar, banklar, sug'urta kompaniyalari, axborot xizmatlari kabi unsurlari batafsil tavsiflanadi.