Глицирризин кислотасининг нафтил сирка кислотаси билан супрамолекуляр комплексини синтези
Ushbu dissertatsiya ishi glycyrrhiza glabra L. (shirinmiya) o'simligining ildizidan ajratib olingan glycyrrhizin kislotasining (GK) a-naftil sirka kislotasi (NSK) bilan supramolekulyar kompleksini sintez qilish va ular asosida olingan komplekslarning fizik-kimyoviy xossalari, olingan komplekslarning termodinamik parametrlarini aniqlash va ularning kimyoviy tuzilishini tadqiq qilishga bag'ishlangan. Tadqiqotda GK va NSK kompleksining 1:1, 2:1, 4:1 nisbatlarda sintez qilinganligi, ularning IR, YMР, Massa-spektrometriya usullari bilan tahlil qilinganligi hamda olingan komplekslarning fizik-kimyoviy konstanalari va suvda eruvchanlik darajasi aniqlanganligi bayon etilgan.
Asosiy mavzular
- Supramolekulyar kimyo asosiy tushunchalari: Supramolekulyar kimyo fani, uning rivojlanishi, asosiy tushunchalari, "meхмон-мезбон" tipidagi komplekslar va ularning turlari haqida ma'lumot berilgan. Xususan, klаtrаtlаr, sfеrаnd, kаvitаnd kabi supramolekulyar birikmalar va ularning tuzilishi haqida batafsil tushunchalar berilgan.
- Glycyrrhiza glabra L. ildizidan glycyrrhizin kislotasini ajratish: Glycyrrhiza glabra L. o'simligining umumiy tavsifi, kimyoviy tarkibi, tarkibidagi glycyrrhizin kislotasini ajratib olishning turli usullari, kimyoviy xossalari haqida ma'lumot berilgan. Tadqiqot ishida ushbu o'simlikdan glycyrrhizin kislotasini ajratib olish jarayoni tavsiflangan.
- Glitsirrizin kislotasining a-naftil sirka kislotasi bilan supramolekulyar kompleksini sintez qilish va kimyoviy tahlili: Glitsirrizin kislotasi (GK) va a-naftil sirka kislotasining (NSK) 1:1, 2:1 va 4:1 nisbatlarda supramolekulyar komplekslarini sintez qilish jarayoni, usullari va olingan mahsulotning tozaligini tekshirish haqida ma'lumot berilgan. Olingan komplekslarning IR-spektroskopiya, YMР, Massa-spektrometriya usullari bilan tahlili va ularning termodinamik parametrlari (K, AG) aniqlanganligi bayon etilgan.