Mexanizm va mashinalar nazariyasi
Ushbu kitob "Mexanizm va mashinalar nazariyasi" fanini o‘quv jarayoniga zamonaviy innovatsion va pedagogik texnologiyalarni qo‘llash istiqbollari mavzusiga bag'ishlangan bo'lib, unda mexanizmlarning klassifikatsiyasi, konstruksiyalari, ishlash prinsiplari, afzalliklari va kamchiliklari tahlil qilingan. Shuningdek, kitobda mexanizmlarning kinematik va dinamik tahlili, tishli va kulachokli mexanizmlarning turlari va ularning loyihalash (sintez) usullari, shuningdek, mexanik uzatmalarning turlari va ularning klassifikatsiyasi hamda texnologik jarayonlarda foydalaniladigan mexanizmlar haqida batafsil ma'lumotlar berilgan.
Asosiy mavzular
- Mexanizm va mashinalar nazariyasi fanining asosiy maqsad va vazifalari: Ushbu bobda "Mexanizm va mashinalar nazariyasi" fanining qisqacha rivojlanish tarixi, asosiy bo'limlari, tushunchalari, ta'riflari, mexanizmlarning klassifikatsiyasi, kinematik juftlar, zanjirlar, Assur guruhlari haqida ma'lumotlar berilgan.
- Mexanizmlarning strukturaviy tahlili: Bu bobda tekis va fazoviy mexanizmlarning strukturaviy tahlili, Assur-Artobolevskiy uslubida sinflarga ajratish kabi mavzular o'rganilgan.
- Tekis mexanizmlarning kinematik tahlili: Bobda tekis mexanizmlarning holati va ularni grafik usul yordamida kinematik tahlil etish, tekis richagli mexanizmlarni grafo-analitik va analitik usullar bilan kinematik tahlil qilish (krivoship-polzunli, sharnirli to'rt zvenoli va kulisali mexanizmlar misolida) kabi mavzular ko'rib chiqilgan.
- Mexanizm va mashinalarning dinamik tahlili: Ushbu bobda mexanizmlarni dinamik tahlili, zvenolariga ta'sir etuvchi kuchlar, inersiya kuchlari va momentlari, kinetostatik hisoblash, Jukovskiy richagi, mexanizmlarning dinamik modeli, keltirilgan kuchlar va momentlar haqida tushunchalar, keltirilgan massa va inersiya momenti, mashina agregatining kinetik energiyasi va differensial tenglamalar, aylanuvchi massalarni muvozanatlash kabi mavzular yoritilgan.
- Mexanik uzatmalarning klassifikatsiyasi: Bobda mexanik uzatmalarning turlari, afzallik va kamchiliklari, tishli, vintli, egiluvchan elementli va friksion uzatmalar, shuningdek, tishli uzatmalarning turlari va ularning klassifikatsiyasi hamda ilashishning asosiy qonuni kabi mavzular o'rganilgan.
- Tishli mexanizmlar: Ushbu bobda tishli mexanizmlarning turlari, ularning klassifikatsiyasi, ilashmaning asosiy qonuni, evolventa va uning xossalari, tishli ilashma va uning parametrlari, tishli g'ildiraklardan tuzilgan murakkab mexanizmlar, tishli uzatmaning sifat ko'rsatkichlari, siljishni hisoblash koeffitsientlarini tanlash, planetar mexanizmlarning turlari va ularning kinematik tahlili, planetar mexanizmlarni loyihalash mavzulari ko'rib chiqilgan.
- Kulachokli mexanizmlar va ularni loyihalash: Bobda kulachokli mexanizmlarning klassifikatsiyasi, geometrik va kinematik tahlili, turtkichning harakat qonunlari, kulachokli mexanizmni loyihalash, kulachokning minimal radiusini aniqlash, kulachok profilini qurish kabi mavzular yoritilgan.
- Mexanizm va mashinalar nazariyasi” fanining o‘quv jarayoniga zamonaviy innovatsion va pedagogik texnologiyalarni qo‘llash istiqbollari: Ushbu bobda mexanizmlar va mashinalar nazariyasi fanining o‘quv jarayoniga zamonaviy innovatsion va pedagogik texnologiyalarni qo‘llash istiqbollari va ularning amaliy ahamiyati, interfaol ta’lim metodlari (SWOT-tahlil, Xulosalash, Keys-stadi, FSMU, Assesment, Insert, Tushunchalar tahlili, Venn Diagrammasi, Blits-o‘yin, Portfolio, Bumerang) haqida ma'lumotlar berilgan.