Аминофенол изомерларини хлорацетиллаш ва олинган маҳсулотлар асосида синтезлар

Ushbu dissertatsiya ishida aminofenol izomerlarining xloratsetilxlorid bilan reaksiyalari, olingan mahsulotlarning nukleofil o'rinbosar reaksiyalari, ularning tuzilishi va biologik faolligi o'rganilgan. Tadqiqot natijasida olingan yangi birikmalar tibbiyot, qishloq xo'jaligi va sanoatda qo'llanilishi mumkinligi aniqlangan. Tadqiqot O'zbekiston Respublikasining kimyo va farmatsevtika sanoatini rivojlantirishga qaratilgan davlat dasturlari talablariga javob beradi.

Asosiy mavzular

Aminofenol izomerlarining xloratsetilxlorid bilan reaksiyalari: Turli sharoitlarda aminofenol izomerlarining xloratsetilxlorid bilan N-, O-, va S-xloratsetil mahsulotlar hosil qilish reaksiyalari o'rganilgan. Reaksiyaning borishiga harorat, erituvchi, reagentlarning nisbati va katalizatorlarning ta'siri aniqlangan. N-xloratsetil mahsulotlarning reaksion faolligi aniqlanib, o- < m- < p-aminofenol qatorida ortib borishi ko'rsatilgan.
4-gidroksiasitsolaning xloratsetillanishi: 4-gidroksiasetanilidning xloratsetilxlorid bilan katalizatorsiz va Lyuis kislotalari (FeCl3, MoCl5, TAA) ishtirokida xloratsetillanishi o'rganilgan. Katalizatorsiz sharoitda O-xloratsetil mahsulot, katalizatorlar ishtirokida esa O- va S-xloratsetil mahsulotlar olingan.
Olingan mahsulotlar asosida sintezlar: Olingan N-xloratsetil mahsulotlarning m-krezol, tsitizin va psevdoefedrin bilan nukleofil o'rinbosar reaksiyalari o'rganilgan. DMFA eritmasida yuqori unum bilan mahsulotlar olingan va reaksiyalar mexanizmi taklif etilgan. Sintez qilingan ba'zi birikmalarning antibakterial va fungitsid faolligi aniqlangan.