Гудронни оксидлаш жараёнида атмосферага чиқиб кетаётган газни тозалаш жараёнини лойиҳалаш
Ushbu bitiruv malakaviy ishida gudronni oksidlash jarayonidan atmosferaga chiqib ketayotgan gazlarni tozalash jarayonlari texnik-texnologik, hisoblash va atrof-muhitni muhofaza qilish qismlari o'rganildi. Neft va gaz sanoatining rivojlanishi, zamonaviy texnologiyalar, iqtisodiy omillar, sanoat korxonalari joylashuvi, chiqindilardan samarali foydalanish va atrof-muhitni muhofaza qilish masalalari tahlil etilgan. Gudronni oksidlash jarayonining texnologik sxemasi, material balansi va iqtisodiy samaradorligi hisob-kitoblari keltirilgan. Gazlarni tozalashda ishlatiladigan turli adsorbentlar, ularning fizik-kimyoviy xossalari va qoʻllanilishi atroflicha o'rganilgan. Shuningdek, ish joylarida xavfsizlikni ta'minlash, favqulotda vaziyatlar va ularning oldini olish bo'yicha choralar ham ko'rsatib o'tilgan.
Asosiy mavzular
- KIRISH: O'zbekiston neft-gaz sanoatining bugungi holati, rivojlanish istiqbollari, iqtisodiy ahamiyati va investitsion loyihalar haqida ma'lumot berilgan. Mamlakatimizda neft-gaz sohasi rivojlanishining ustuvor yo'nalishlari, xorijiy hamkorlik va yangi sanoat ob'ektlari yaratilishi to'g'risida so'z yuritilgan.
- O'zbekistonda kimyoviy ishlab chiqarishning paydo bo'lishi va taraqqiyoti: O'zbekistonda kimyo sanoatining shakllanishi va rivojlanishi, asosiy korxonalari, ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar va ularning ahamiyati haqida tarixiy ma'lumotlar keltirilgan. Sanoat tarmoqlarining rivojlanish dinamikasi va uning iqtisodiyotdagi o'rni tahlil qilingan.
- Neftni qayta ishlash zavodidagi asosiy maxsulotlar olish jarayonlari: Neftni qayta ishlash korxonalarini joylashtirish mezonlari, neftni qayta ishlashning asosiy yo'nalishlari va ulardan olinadigan mahsulotlar haqida ma'lumot berilgan. Turli neftni qayta ishlash sxemalari va ularning o'ziga xos jihatlari tahlil qilingan.
- Qayta ishlash korxonalarida hosil bo'ladigan yengil gazlar tarkibi: Neftni qayta ishlash jarayonida, xususan piroliz va katalitik jarayonlarda hosil bo'ladigan yengil gazlar tarkibi, ularning xususiyatlari va qoʻllanilishi haqida ma'lumot berilgan. Gazlarni ajratish usullari va tozalash texnologiyalari tahlil qilingan.
- Gazlarni nordon komponentlardan tozalash: Tabiiy gazni tozalashda ishlatiladigan turli usullar, jumladan etanolaminlar yordamida gazni tozalash jarayoni, MDEA texnologiyasining afzalliklari va qoʻllanilishi atroflicha o'rganilgan. Gazni tozalash me'yoriy talablari va sifat ko'rsatkichlari keltirilgan.
- Gudronni oksidlash jarayoni hisobi: Gudronni oksidlash jarayonining material balansi hisoblangan. Jarayonning texnik-iqtisodiy ko'rsatkichlari, ya'ni issiqlik sarfi, energiya sarfi va boshqa parametrlarni aniqlash bo'yicha hisob-kitoblar keltirilgan. Ishlab chiqarish samaradorligini oshirish bo'yicha tavsiyalar berilgan.
- Gazlarni tozalashda absorber kolonnasini hisoblash: Suyuq va gaz fazadan propan va nisbatan ogʻirroq uglevodorodlarni ajratuvchi absorber kolonnasini hisoblash uchun zaruriy tenglamalar va koeffitsientlar keltirilgan. Hisoblash natijalari asosida absorber hajmi va ishchi parametrlari aniqlangan.
- Atrof muhitni zararsizlantirish muammolari: O'zbekistonda kimyo sanoatining ekologik muammolari, ishlab chiqarish jarayonida hosil bo'ladigan chiqindilar va ularni utilizatsiya qilish, atrof-muhitni muhofaza qilish choralari haqida ma'lumot berilgan. Chiqindilarni qayta ishlash texnologiyalari va ekologik xavfsizlikni ta'minlash bo'yicha tavsiyalar berilgan.
- Fuqaro muhofazasi: O'zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari, fuqaro muhofazasiga oid me'yoriy hujjatlar, korxonada fuqaro muhofazasini tashkil etish va uning asosiy vazifalari haqida ma'lumot berilgan. Favqulotda vaziyatlarda xodimlarni himoya qilish choralari va ularning salomatligini saqlash bo'yicha ko'rsatmalar keltirilgan.
- Mehnatni muhofaza qilish: Mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi masalalarining dolzarbligi, tegishli qonunlar, qoidalar va O'zbekiston Respublikasi normative hujjatlari haqida ma'lumot berilgan. Ish joylaridagi shaxsiy himoya vositalari va ulardan foydalanish tartiblari tushuntirilgan.
- XULOSA: Ishlab chiqarish jarayonida atmosferaga chiqadigan gazlarni tozalashning ahamiyati, tanlangan texnologiyaning afzalliklari, uni iqtisodiy va ekologik samaradorligi haqida xulosa qilingan. Chunki qurilish texnik tomondan mumkin va iqtisodiy tomondan foydalidir. Shuningdek ishlab chiqarish samaradorligini oshiradi.