Nazariy mexanika

Ushbu kitob O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta-maxsus ta’lim vazirligining Namangan muhandislik – qurilish instituti tomonidan tayyorlangan Nazariy mexanika fanidan uslubiy ko’rsatmalar va nazorat topshiriqlarini o‘z ichiga oladi. Kitobda statika, kinematika va dinamika bo‘limlari bo‘yicha nazariy ma’lumotlar, masalalar yechish usullari va nazorat topshiriqlari keltirilgan. Kitob mashinasozlik, qurilish, transport, asbobsozlik yo‘nalishlari sirtqi bo‘lim talabalari uchun mo‘ljallangan.

Asosiy mavzular

• Uslubiy ko’rsatmalar: Nazariy mexanika fanini o’zlashtirish uchun zarur bo‘lgan matematik tayyorgarlik, statika, kinematika va dinamika bo‘limlarini o‘rganishda talabalarga beriladigan umumiy tavsiyalar. Masalalarni yechish, konspekt qilish va nazorat topshiriqlarini bajarish bo‘yicha ko‘rsatmalar.
• Nazariy mexanika fani dasturi: Nazariy mexanika fani predmeti, uning texnika fanlari orasidagi o‘rni, rivojlanish bosqichlari, asosiy tushunchalari va aksiomalari haqida ma’lumot. Qattiq jism statikasi va kinematikasi bo‘limlarining dasturi.
• Nazorat topshiriqlari: Talabalar bajarishi lozim bo‘lgan 5 ta nazorat topshirig’i (ishi)ning mazmuni, ularni tanlash tartibi, bajarish tartibi va masala matniga izohlar. Har bir masalada berilgan shakllar va jadval ma’lumotlaridan foydalanish bo‘yicha ko‘rsatmalar.
• Statika: Tekislikda va fazoda joylashgan kuchlar sistemasining muvozanati. Kuchlar va momentlar tenglamalari. Tayanch reaksiyalari. Ishqalanish. Juft kuchlar. Kuch momentlari.
• Kinematika: Nuqta va qattiq jismning harakatini o’rganish. Nuqta kinematikasi (tezlik, tezlanish, trayektoriya). Qattiq jism kinematikasi (ilgarilanma va aylanma harakatlar, tekis parallel harakat).
• Dinamika: Mexanik harakatning sabablarini o’rganish. Nyuton qonunlari. Moddiy nuqta va mexanik sistema dinamikasi. Harakat miqdori va uning o’zgarishi haqidagi teorema. Kinetik energiya va uning o’zgarishi haqidagi teorema. Dalamber prinsipi.