Qaraqalpaq ırǵaqları
Ushbu o'quv qo'llanma qoraqalpoq milliy 'alamoynaq' dutarining uslublari, kuylari va ijro etish texnikalarini o'rganishga bag'ishlangan. Kitobda dutarning tuzilishi, pardalari, notalarning joylashuvi, ijro usullari, kuylar va ularning notalari batafsil yoritilgan. Qo'llanma O'zbekiston va Qoraqalpog'iston Respublikalaridagi musiqa bilim yurtlari va kollejlari o'quvchilari hamda musiqa ixlosmandlari uchun mo'ljallangan. Unda dutarning qoraqalpoq milliy musiqa madaniyatidagi o'rni va ahamiyati ham ta'kidlangan.
Asosiy mavzular
- Qoraqalpoq milliy cholg'u asbobi 'Alamoynaq' dutori: Kitobning ushbu qismida 'alamoynaq' dutorining tuzilishi, undagi qismlari (dastasi, tig'i, g'o'yza va boshqalar), pardalarning joylashuvi, notalarning ijro etish usullari, o'ziga xos xususiyatlari haqida ma'lumot berilgan. Shuningdek, dutorning qoraqalpoq musiqa madaniyatidagi o'rni va uning boshqa turkiy xalqlar cholg'ulari bilan o'ziga xosliklari ham taqqoslangan.
- Dutor chalish usullari: Bu bo'limda dutorning turli usullarda ijro etish texnikalari, ya'ni dás (bosma) usullari, ularning turlari (tomonaga qaray, yuqoriga qaray, jayma dás, qo'sha dás, uchlik dás, uzliksiz juft dás, silkpe dás) hamda ularning notalarda aks etilishi batafsil ko'rsatilgan. Har bir usulning ijro etish tartibi va musiqada qo'llanilishi tushuntirilgan.
- Alamoynaq dutor kuy va qo'shiqlari: Kitobning asosiy qismini qoraqalpoq milliy kuy va qo'shiqlari tashkil etadi. Unda turli bastakorlarning (A. Qayratdinov, J. Shamuratov, A. Xalimov va boshqalar) ijro etilayotgan kuylari va qo'shiqlarining notalari, ularning ham ijro usullari bilan birga berilgan. Kuy va qo'shiqlarning janrlari, mavzulari, ijro harakteri va o'ziga xos xususiyatlari haqida ham ma'lumotlar mavjud.
- Notalardagi belgilar va ularning izohlari: Qo'llanmada musiqadagi turli belgilar, notalarning alteratsiyasi (dies, bemol, natural), ritmik belgilar, qaytalash belgilari (segno, volta) va ularning ijrodagi ahamiyati haqida tushunchalar berilgan. Bu ma'lumotlar musiqani to'g'ri va ifodali ijro etish uchun muhimdir.