Ba’zi 3d-metallarning formilpinakolin hosilalari asosida kompleks birikmalar sintezi va ularning tuzilishini o’rganish
Ushbu dissertatsiya ishi ketoal'degidlardan olingan formilpinakolin va uning para-almashingan aroilgidrazonlari hamda ular asosida sintez qilingan mis(II) va nikel(II) kompleks birikmalarining tuzilishi, tautomeriyasi va katalitik xossalarini oʻrganishga bagʻishlangan. Tadqiqot davomida ligandlarning turli tautomer shakllari aniqlandi va ular asosida metall complexes sintez qilindi. Kompleks birikmalarining tuzilishi IQ, YaMR-¹H, EPR spektroskopiya va rentgenostruktur analiz usullari yordamida oʻrganildi. Shuningdek, ushbu kompleks birikmalarning katalitik xossalari ham tadqiq etildi.
Asosiy mavzular
- Ketoal'degidlar va ularning hosilalari: Ketoal'degidlar va ularning aroilgidrazonlari hamda ulardan olingan turli kompleks birikmalarining tuzilishi, tautomeriyasi va xossalari o'rganildi. Bu mavzu doirasida 1,3-dikarbonil birikmalarning keto-enol tautomer muvozanati, aroilgidrazonlarining hosilalari va ularning kompleks hosil qilish qobiliyati haqidagi ma'lumotlar, jumladan, ularning turli tautomer shakllari va ularning erituvchi tabiatiga bog'liqligi tahlil qilindi.
- Formilpinakolinning aroilgidrazonlari va ularning komplekslari: Formilpinakolinning para-almashingan aroilgidrazonlari sintez qilindi va ularning tuzilishi IQ va YaMR-H spektroskopiya usullari yordamida aniqlandi. Olingan ligandlarning qattiq holatda va eritmadagi tuzilishlari, tautomer shakllari zamonaviy tadqiqot usullari yordamida isbotlandi. Shuningdek, ushbu ligandlar asosida Ni(II) va Cu(II) ionlarining kompleks birikmalari sintez qilindi va ularning tuzilishi hamda xossalari IQ, YaMR-¹H, EPR spektroskopiya usullari bilan o'rganildi.
- Kompleks birikmalarning katalitik faolligi: Formilpinakolin hosilalari asosida olingan Ni(II) va Cu(II) kompleks birikmalarining katalitik faolligi aniqlandi. Bu komplekslar turli organik reaksiyalarda katalizator sifatida samarali ishtirok etishi, xususan, diyenlarning poligalogenidli nitrillar bilan birikish reaksiyalarida yuqori faollik ko'rsatishi isbotlandi.