Мутахассисликка кириш
Ushbu kitobda psixologiya faniga kirish, uning predmeti, vazifalari, ob'ekti va ahamiyati, psixologik bilimlar olami, psixologiyaning mustaqil fan sifatida shakllanishi, psixologik maktablar, psixologiya rivojiga hissa qoʻshgan ulug' olimlar, psixologiya tarmoqlari, psixologiya fani rivojlanishining zamonaviy tendensiyalari, psixolog-mutaxassislar tayyorlash muammolari kabi mavzular chuqur yoritilgan. Shuningdek, psixolog faoliyatining ko'rinishlari va sohalari, kasbiy muhim sifatlar, psixolog shaxsi, psixolog faoliyatini nazorat qiluvchi ahloqiy me'yorlari va etik tamoyillar, psixolog kasbiy faoliyatida psixologiya metodlari va ularning ahamiyati, psixolog faoliyatini tashkil etish bo'yicha ko'rsatma va tavsiyalar, mustaqil ishni tashkil etishning shakli va mazmuni hamda asosiy va qoʻshimcha oʻquv adabiyotlar haqida ham ma'lumot berilgan.
Asosiy mavzular
- Psixologiya fani predmeti, vazifalari, ob'ekti va ahamiyati.: Psixologiya voqelikning alohida bir sohasi boʻlgan, psixik (yoki ruhiy) hayot sohasini oʻrganadi. har kimga ma'lum hodisalar sezgilarimiz, idrok, tasavvurlarimiz, fikr, his, intilishlarimiz va shunga oʻxshashlar psixika hodisalari jumlasidandir. shaxsning psixik yoki individual hususiyatlari deb ataladigan hususiyatlar: odamning temperamenti (mijozi), xarakteri (fe'l-atvori), qobiliyat, ehtiyoj, mayl va havaslari ham psixika sohasiga kiradi.
- Psixologiyaning mustaqil fan sifatida shakllanishi.: Psixologiya mustaqil fan sifatida shakllanishi XVI asr oxirida paydo boʻlib, XVIII asr o'rtalaridan boshlab hamma ishlatadigan boʻlib qoldi. Psixologiya XVIII asrning oxirida va XIX asrning boshlaridagina mustaqil fan boʻlib shakllanadi.
- Psixologik maktablar.: Idealistik psixologiya namoyondalari psixik jarayonlar bilan fiziologik jarayonlarning oʻzaro munosabati haqidagi masalani talqin qilishda yo psixofizik parallelizm yoki psixofizik oʻzaro taʼsir nuqtai nazarida turadilar.
- Psixologiya rivojiga hissa qoʻshgan ulug' olimlar.: Kishining psixikasi haqidagi muntazam ta'limotni birinchi marta Aristotel (yeramizdan oldingi 384-322 yillar) «Jon haqida» degan kitobida bayon qilgan. Shu sababli Aristotel alohida fan boʻlgan psixologiyani vujudga keltirgan kishi yoki psixologiya fanining «otasi» deb hisoblanadi.
- Psixologiya tarmoqlari.: Psixologiyaning ayrim tarmoqlari shulardan iborat: umumiy psixologiya, yosh psixologiyasi (jumladan, bolalar psixologiyasi) pedagogik psixologiya, mehnat psixologiyasi, harbiy psixologiya, san'at psixologiyasi, sport psixologiyasi, sud psixologiyasi, meditsina psixologiyasi, psixopotologiya.
- Psixolog faoliyatini koʻrinishi va sohalari.: Psixolog faoliyatining koʻrinishlari va sohalari ko'p bo'lib, jumladan psixologiya, mehnat psixologiyasi, ijodiyot psixologiyasi, kosmik psixologiya, ijtimoiy psixologiya va boshqa sohalarni oʻz ichiga oladi.
- Psixologik xizmatning metodologik asoslari.: Psixologik xizmatning metodologik asoslari psixologiya fanining rivojlanishi bilan bog'liq bo'lib, psixolog faoliyatining asosiy tamoyillarini tadqiq etishga qaratilgan.
- Psixologik xizmatning etik tamoyillari: Psixologning ahloqiy jihatlari quydagilarni hisobga olishi kerak: Professional faoliyatda amaliy psixolog albatta hamma uchun mas'uliyatli boʻlishi zarur. Amaliy psixolog o'z vazifasini sidqidildan bajarishi lozim, u atrofdagilarning so'zlariga qarab oʻzgarmasligi zarur.