Ko‘chmas mulkni baholash va boshqarishda qoldiq texnikasini qo‘llash
Ushbu diplom ishi Samarqand shahridagi savdo doʻkoni binosining baholanishini qoldiq texnikasi asosida koʻrib chiqishga bagʻishlangan. Unda koʻchmas mulkni baholashning uchta asosiy usuli: xarajatli, daromadli va qiyosiy yondashuvlar tahlil qilingan va amaliyotda qoʻllanilgan. Savdo doʻkoni binosining bozor qiymatini aniqlashda turli usullardan foydalanilgan va yakuniy qiymat 106 606 000 soʻm deb baholangan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Mamlakatimizning bozor iqtisodiyotiga oʻtishi sharoitida mulkni baholash faoliyatining ahamiyati, uning rivojlanish bosqichlari va zaruriy jihatlari haqida maʼlumot berilgan. Baholash tushunchasi, uning mohiyati va asosiy tamoyillari bayon etilgan.
- Koʻchmas mulkni baholash va boshqarishda qoldiq texnikasini qoʻllash uslubiyati: Koʻchmas mulklarning texnik holatini baholash, jumladan, jismoniy, funksional va tashqi (iqtisodiy) eskirish turlari, ularning aniqlanish usullari va hisoblash mezonlari batafsil tahlil qilingan. Mulkning huquqiy baholash bosqichlari va tegishli hujjatlar haqida ma'lumotlar berilgan.
- Baholash faoliyati bilan shugʻullanuvchi korxonaning xoʻjalik faoliyatiga tavsif va baholanayotgan obʼyektning konstruktiv yechimlari: “Afrosiyob Baho” MCHJ korxonasining faoliyati, iqtisodiy koʻrsatkichlari va mehnat unumdorligi tahlil qilingan. Tadqiqot ob'yekti sifatida Samarqand shahridagi savdo do'koni binosining joylashuvi, konstruktiv xususiyatlari, muhandislik kommunikatsiyalari va zilzilabardoshlik darajasi koʻrib chiqilgan.
- Koʻchmas mulk obʼyektining qiymatini xarajatli yondashuvda baholash: Koʻchmas mulk qiymatini aniqlashda xarajatli yondashuv, yaʼni binoning tiklanish qiymati, yaxshilashlarni tiklash xarajatlari, tadbirkor daromadi va yigʻilgan eskirishni hisobga olish usullari batafsil tahlil qilingan. Yer uchastkasiga boʻlgan mulkiy huquqlar qiymatini baholash ham koʻrib chiqilgan.
- Koʻchmas mulk obʼyektining qiymatini qiyosiy yondashuvda baholash: Mulkni baholashda qiyosiy yondashuvning mohiyati, uni qoʻllash shartlari va bosqichlari tushuntirilgan. Savdo doʻkoni binosining bozor qiymatini aniqlashda analoglar tanlash, tuzatishlar kiritish va yakuniy qiymatni hisoblash jarayoni koʻrsatilgan.
- Koʻchmas mulk obʼyektining qiymatini daromadli yondashuvda baholash: Daromadli yondashuv, jumladan, toʻgʻridan-toʻgʻri kapitallashtirish usuli va pul oqimlarini diskontlash usuli tahlil qilingan. Savdo doʻkoni binosining sof operatsion daromadini aniqlash, kapitallashtirish stavkasini hisoblash va yakuniy qiymatni topish jarayoni bayon etilgan.
- Baholash ob'yektining yakuniy bozor qiymatini hisoblash: Turli baholash yondashuvlaridan olingan natijalarni muvofiqlashtirish usullari, yaʼni mantiqiy va matematik usullar tahlil qilingan. Nufuzlilik koeffitsiyentlari asosida yakuniy bozor qiymati 106 606 000 soʻm deb aniqlangan.
- Xulosa: Mamlakatimizning bozor iqtisodiyotiga oʻtishida baholash faoliyatining rivojlanishi, uning ahamiyati va kelajakdagi istiqbollari haqida umumiy xulosalar chiqarilgan.