Cтатистика

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tayyorlangan bo'lib, Far'g'ona politexnika instituti statistikasi bo'limi uchun "Statistika" fanidan ma'ruzalar matnini o'z ichiga oladi. Kitobda statistika fani predmeti, metodlari, ijtimoiy va iqtisodiy hodisalarni o'rganish usullari, turli xil ko'rsatkichlar va ularning hisob-kitobi batafsil yoritilgan. Ayniqsa, makroiqtisodiy statistika, ijtimoiy statistika, mehnat statistikasi, milliy boylik statistikasi, milliy hisoblar tizimi kabi muhim mavzular chuqur o'rganilgan. Kitob talabalarga statistika nazariyasini va amaliyotini o'rgatishga qaratilgan bo'lib, har bir mavzu oxirida nazorat savollari va foydalanilgan adabiyotlar keltirilgan.

Asosiy mavzular

1-маъруза. Статистика фани ва унинг усули.: Statistika fanining mohiyati, predmeti, rivojlanish tarixi, usullari va bosqichlari, shuningdek, uning asosiy tushunchalari, ya'ni ma'lumotlar, belgilar, ko'rsatkichlar, to'plamlar va ularning turlari haqida ma'lumot beriladi.
2-маъруза Статистик кузатиш.: Statistik kuzatishning maqsadi, mohiyati, tashkiliy shakllari, turlari, usullari, dasturi, metodologik va tashkiliy masalalari, shuningdek, kuzatish natijalarini qabul qilish va tekshirish tartiblari haqida ma'lumot beriladi.
3-маъруза Статистик кузатиш материалларини сводкалаш ва гуруҳлаш.: Statistik kuzatish natijalarini umumlashtirish, tasniflash va guruhlash usullari, ya'ni statistika materiallarini qayta ishlashning ahamiyati, vazifalari, turli xil usullari va metodlari tushuntiriladi.
4-маъруза. Мутлақ ва нисбий миқдорлар.: Mutloq va nisbiy miqdorlarning turlari, hisoblash usullari, ularning mohiyati va ahamiyati, shuningdek, ularning bir-biri bilan bog'liqligi haqida ma'lumot beriladi.
5-маъруза. Ўртача миқдорлар. Мода ва медиана.: O'rtacha miqdorlar, jumladan, o'rtacha arifmetik, o'rtacha harmonik, moda va mediananing mohiyati, turlari, hisoblash usullari va qo'llanilishi haqida ma'lumot beriladi.
6-маъруза.Вариация кўрсаткичлари ва дисперсион таҳлил асослари.: Variatsiya ko'rsatkichlari, jumladan, variatsion kenglik, o'rtacha mutloq tafovut, dispersiya, dispersiyaning matematik xossalari, variatsiya koeffitsienti va ularning ahamiyati, shuningdek, dispersiya turlari va ularning hisob-kitobi tushuntiriladi.
7-маъруза. Танланма кузатиш.: Tanlama kuzatishning mohiyati, usullari, xatolari, o'rtacha xato va uning yuqori chegarasini aniqlash, tanlamaning zaruriy miqdori va bosh to'plamga tarqatish usullari haqida ma'lumot beriladi.
8-маъруза. Ижтимоий ходисалар ўртасидаги боғланишни статистик ўрганиш: Ijtimoiy hodisalar o'rtasidagi bog'lanishlarni statistik o'rganish usullari, jumladan, korrelyatsion va regresyon tahlil, bog'lanishning to'g'ri va teskari turlari, bog'lanish kuchi ko'rsatkichlari haqida ma'lumot beriladi.
9-маъруза. Динамика қаторлари.: Dinamika qatorlarining turlari, ko'rsatkichlari, o'rtachalari, ularni qayta ishlash va tahlil qilish usullari, shuningdek, mutloq o'sish (kamayish) sur'atlari va indekslar haqida ma'lumot beriladi.
10-маъруза. Иқтисодий индекслар.: Iqtisodiy indekslarning mohiyati, turlari, ularni hisoblash usullari, shuningdek, iqtisodiy o'zgarishlarni tahlil qilishda ularning ahamiyati haqida ma'lumot beriladi.
11. Маъруза Макроиқтисодий статистика фанининг предмети ва ўрганиш усуллари.: Makroiqtisodiy statistika fanining predmeti, vazifalari, o'rganish metodlari va ko'rsatkichlar tizimi, makroiqtisodiy va mikroiqtisodiy yondashuvlar haqida ma'lumot beriladi.
12- Маъруза Социал салоҳият статистикаси.: Sotsial salohiyat tushunchasi, uning turlari va ko'rsatkichlari, jumladan, aholi soni va tarkibi, mehnat salohiyati, madaniyat va ma'naviyat darajasi, shuningdek, ijtimoiy sharoitlarning statistikasi haqida ma'lumot beriladi.
13-Маъруза : Меҳнат потенциали статистикаси.: Mehnat potensiali, mehnat resurslari, ularning soni va tarkibi, harakati, ulardan foydalanish ko'rsatkichlari, ishsizlik va ish bilan bandlik statistikasi haqida ma'lumot beriladi.
14-Маъруза Миллий бойлик статистикаси.: Milliy boylikning mohiyati, hajmi va tarkibi, jamg'arilgan va tabiiy boyliklar, asosiy va aylanma fondlar, aholining shaxsiy mulklari, shuningdek, milliy boylik indekslari haqida ma'lumot beriladi.
15-Маъруза Ялпи ишлаб чиқариш ва хизматлар статистикаси.: Yalpi ishlab chiqarish va xizmatlar statistikasining mohiyati, yalpi ichki mahsulot (YaIM), uning hisoblash usullari, sof ichki mahsulot (SIM), yalpi milliy daromad (YaMD) va sof milliy daromad (SMD) kabi ko'rsatkichlar haqida ma'lumot beriladi.
16- Маъруза Даромад статистикаси.: Daromadning shakllanishi, turlari, taqsimlanishi va undan foydalanish statistikasini o'rganish, jumladan, ish haqi, foiz, dividend, renta, nafaqa, stipendiya va davlat daromadlari kabi tushunchalar va ularning hisob-kitobi tushuntiriladi.
17- Маъруза Аҳоли турмуш даражаси статистикаси.: Aholi turmush darajasi, uni umumlashtiruvchi ko'rsatkichlar, moddiy va ma'naviy ehtiyojlarni qondirish darajasi, shuningdek, qashshoqlik va daromad indekslari haqida ma'lumot beriladi.
18-Маъруза Ташқи иқтисодий алоқалар статистикаси.: Tashqi iqtisodiy aloqalar, ularning ko'rsatkichlari, jumladan, savdo, import, eksport, kapital va ishchi kuchi migratsiyasi, kotalar, demping, proteksionizm va ularning statistik tahlili haqida ma'lumot beriladi.