Ekologiya va tabiatni muhofaza qilish
Ushbu kitobda O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tayyorlangan "Ekologiya va tabiatni muhofaza qilish" fanidan ma'ruzalar matni jamlangan. Kitobda ekologiyaning asosiy tushunchalari, ekologiya fanining bo'limlari va sohalari, O'rta Osiyo allomalarining ekologiya haqidagi qarashlari, O'zbekistonda ekologiya fanining rivojlanishi, insonning tabiat bilan o'zaro munosabatlari, ITRning atrof-muhitga ta'siri, ekologik muammolar, tabiatni muhofaza qilishning ilmiy-nazariy asoslari, tuproq, suv, atmosfera va ularni muhofaza qilish, biosfera, agroekologiya, populyatsiyalar ekologiyasi, hayvonot dunyosi va o'simliklar dunyosini muhofaza qilish, shuningdek, ekologik ta'lim-tarbiya masalalari chuqur yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish. Ekologiya kursi, maqsadi, vazifasi, tuzilmasi va tarixi.: Ekologiya fani, uning predmeti, tarixi, usullari va bo'limlari, shuningdek, inson ekologiyasi va uning rivojlanishi haqida ma'lumot beradi.
- Tabiat va jamiyat orasidagi munosabatlar. ITR ni atrof-muhitga ta'siri: Insonning tabiatga ta'siri, ekologik inqirozlar va tabiatni muhofaza qilish usullari haqida ma'lumot beradi.
- Tabiatni muhofaza qilishning ilmiy - nazariy asoslari: Ekologiyada muhit tushunchasi, ekologik omillar, ularning tasnifi va organizmlarga ta'sir etish qonuniyatlari haqida ma'lumot beradi.
- Populyatsiyalar ekologiyasi: Populyatsiya, uning tuzilmasi, yosh davrlari va gomeostazi haqida ma'lumot beradi.
- Ekotizimlar ekologiyasi.: Biotsenoz, biogeotsenoz, ekotizimlar va ularning tarkibi, energiya oqimi va mahsuldorligi, shuningdek, agroekotizimlar haqida ma'lumot beradi.
- Biosfera: Biosfera, uning tarkibi, moddalar aylanishi va insonning biosferaga ta'siri haqida ma'lumot beradi.
- Tabiiy resurslar va ulardan oqilona foydalanish: O'zbekiston tabiiy resurslari, ulardan foydalanish va ularni muhofaza qilish aspektlari haqida ma'lumot beradi.
- Atmosfera va uni muhofazasi: Atmosfera tarkibi, tuzilishi, ifloslanish yo'llari va manbalari, shuningdek, uni muhofaza qilish chora-tadbirlari haqida ma'lumot beradi.
- Suv resursi va uni muhofazasi: Suvning tabiatda ahamiyati, suv resurslari, ularni ifloslanish yo'llari, manbalari va tozalash usullari haqida ma'lumot beradi.
- TUPROQ VA UNI MUHOFAZASI: Tuproq hosil bo'lish omillari, tuproqning muhit sifatida ahamiyati, ekologik muammolar va tuproqni muhofaza qilish yo'llari haqida ma'lumot beradi.
- Alohida muhofaza qilinadigan hududlar: Qo'riqxonalar, milliy va tabiat bog'lari, tabiat yodgorliklari va ularning ahamiyati hamda O'zbekistonda alohida muhofaza qilinadigan hududlar haqida ma'lumot beradi.
- O'simliklar dunyosi va uni muhofaza qilish: O'simliklar dunyosining ahamiyati, noyob turlari, O'zbekiston o'simliklari va ularni muhofaza qilish yo'llari haqida ma'lumot beradi.
- Hayvonot dunyosi va uni muhofaza qilish: Hayvonot dunyosining ahamiyati, noyob va qirilib borayotgan organizmlar, O'zbekiston hayvonlari va ularni muhofaza qilish yo'llari haqida ma'lumot beradi.
- Ekologik ta'lim - tarbiya masalalari.: Ekologik bilimlarni rivojlantirish zarurati, ekologik ta'limning metodologik asoslari, insonni ekologik jihatdan tarbiyalash va ekologik ongni shakllantirish haqida ma'lumot beradi.